Gjashtë avionë transporti ushtarak kinez Y-20 u ulën në Aeroportin Civil Nikola Tesla të Beogradit fundjavën e kaluar duke transportuar një ngarkesë shpërthyese: sistemin e raketave tokë-ajër HQ-22 për ushtrinë serbe.
Sipas Berliner Zeitung, informacioni se “avionët kinezë të transportit me shenja dhe armë ushtarake (…) mbërritën përmes territorit të të paktën dy vendeve anëtare të NATO-s, Turqisë dhe Bullgarisë” është veçanërisht tronditës. Sipas gazetës, “ekspertët e shohin këtë si provë të zgjerimit të ndikimit global të Kinës”, shkruan Deutsche Welle.
Gazeta thekson se presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, më së shumti e ka konfirmuar atë informacion dhe ka paralajmëruar se së shpejti do të prezantojë “krenarinë e fundit” të ushtrisë serbe.
Sipas gazetës së Berlinit, “zyrtarët amerikanë kanë paralajmëruar Beogradin në vitin 2020 që të mos blejë sisteme kundërajrore HQ-22, versioni i eksportit i të cilit njihet si FK-3”. Argumenti i tyre: Serbia duhet t’i përshtatë pajisjet e saj ushtarake me standardet perëndimore nëse dëshiron të anëtarësohet në Bashkimin Evropian dhe aleancat e tjera perëndimore.
“Ka frikë në Perëndim”
Autori i tekstit me titull “Raketat kineze për Serbinë” kujton se ky sistem raketor kinez shpesh krahasohet me sistemin raketor amerikan Patriot dhe atë rus S-300, edhe pse diapazoni i tij është më i vogël se ai i S-300 më të avancuar. Theksohet veçanërisht fakti se “Serbia do të jetë vendi i parë në Evropë që do të përdorë raketa kineze”.
Gazeta kujton gjithashtu se Serbia, e cila zyrtarisht aspiron anëtarësimin në BE, ka pajisur më parë forcat e saj të armatosura me armë ruse dhe kineze, duke përfshirë avionë luftarakë, tanke dhe pajisje të tjera. Në vitin 2020, u dorëzuan dronët kinezë ChengduPterodactyl-1. Ata janë në gjendje të godasin objektivat me bomba dhe predha, por mund të përdoren edhe për misione zbulimi.
Në fund, autori i tekstit në Berliner Zeitung vëren: “Në Perëndim, ekziston frika se armatosja e Serbisë nga Rusia dhe Kina mund të inkurajojë udhëheqjen në Beograd për një luftë të re në Ballkan, veçanërisht kundër ish-krahinës së Kosovë”.
Mesazhi i Pekinit për Perëndimin?
Edhe gazeta konservatore Die Welt po blen raketa kundërajrore kineze. Sipas autorit, prokurimi i sistemit HQ-22 është vetëm një komponent në procesin e modernizimit të ushtrisë serbe.
“Sipas informacioneve të disponueshme, në vitin 2019/2020, Serbia ka porositur jo vetëm këtë sistem kundërajror në Pekin, por edhe dronët e zbulimit dhe luftarak Wing Loong 2F. Industria shtetërore kineze e armëve është në kërkim të blerësve në mbarë botën dhe është gjithnjë e më e suksesshme.
“Pekini po përpiqet ta arrijë këtë me çmime të ulëta dhe teknologji relativisht moderne. Në një studim të paraqitur në fund të vitit 2021, Instituti Suedez për Kërkimin e Paqes Sipri thekson se ndërkohë, tre nga dhjetë prodhuesit më të mëdhenj të armëve vijnë nga Kina: sistemet) , Avic (aeroplan) dhe CETC (elektronikë).
Vlera e eksporteve kineze të armëve vlerësohet në pak më pak se 67 miliardë dollarë në vitin 2020. Ndërkohë, fabrikat kineze janë bërë eksportuesi i dytë më i madh i armëve në botë me 13 për qind të tregut botëror, pas industrisë amerikane, e cila kryeson me 54 për qind.
A po armatos Serbinë qëllimisht Pekini?
Sipas autorëve, “fluturimet e transportuesve të mëdhenj ushtarakë nga Pekini në Serbi kanë shkaktuar vëmendje të madhe dhe njëfarë shqetësimi në qarqet ushtarake. Pekini po tregon se çfarë aftësish strategjike transporti në distanca të gjata ka tani, falë modelit vendas Y-20”.
Bëhet fjalë për një avion transporti që filloi të përdoret vetëm në vitin 2016, me një ngarkesë maksimale prej 66 tonë. Kjo e vendos atë në ligën e parë të avionëve të ngarkesave ushtarake dhe është parë shumë rrallë në Evropë. Asnjëherë më parë nuk ka mbërritur një flotë kaq e madhe, shkruan Welt, duke shtuar: “Ky avion me katër motorë mund të mbajë deri në 300 ushtarë. Për krahasim: Airbus A400M evropian mund të mbajë maksimum 37 tonë. Dhe modeli amerikan C-17 ka një kapacitet prej 77.5 tonësh”.
Autori i referohet ekspertëve ushtarakë të paidentifikuar, të cilët “diskutojnë nëse Pekini po armatos qëllimisht Serbinë duke ofruar mbrojtje ajrore gjatë luftës në Ukrainë” në mënyrë që t’i dërgojë një sinjal NATO-s. “Ka shqetësime në rritje në Perëndim se mund të ketë një riarmatim në Ballkan në lidhje me luftën agresive të Rusisë në Ukrainë”, përfundoi autori i artikullit në Die Welt.
