Turqit në Bullgari kërkojnë të mbrohen të drejtat e tyre të shkelura nga regjimi i vjetër bullgarë

Disa anëtarë të pakicës turke të Bullgarisë shpresojnë të tërheqin vëmendjen globale ndaj abuzimeve të të drejtave të njeriut të kryera nga sundimtarët diktatorialë të vendit kundër turqve në vitet 1980.

Më 12 janar 1985, 23-vjeçari Ahmed Albe, që studionte në Universitetin Teknik të Sofjes, u arrestua nga policia sekrete më e keqe e Bullgarisë në një provincë të sunduar nga komunistët që ishte pjesë e Perdes së Hekurt gjatë Luftës së Ftohtë.

“Ishte një ditë e ftohtë dhe me borë, ata po hynin me dhunë në shtëpinë tonë sikur po sulmonin një qeli të tmerrshme,” tha koloneli për sulmin e policisë. “Ata i thanë gruas sime se do të ndalohesha për një gjyq të shkurtër,” shpjegon ai.

Por pasi ata ishin larguar nga shtëpia, një nga anëtarët e fshehtë i tha: “Nëse përpiqesh të arratisesh, unë do të të qëlloj”.

Si anëtar i pakicës turke në Bullgari, Albe nuk u akuzua kurrë për marrjen në pyetje dhe u mbajt në qendra të ndryshme paraburgimi, duke përfshirë kampin famëkeq të përqendrimit Belin në Danub, deri më 25 shtator 1985.

Si një student turk politikisht aktiv, Albe kundërshtoi politikat e ashpra të integrimit të Bullgarisë që synonin pakicat turke të vendit, duke i detyruar ata të ndryshonin emrat e tyre në bullgarë dhe duke ndaluar praktikat fetare si mbajtja e funeralit mysliman.

Koloneli, i cili i është nënshtruar torturave, burgimeve të paligjshme dhe trajtimeve të tjera çnjerëzore, tha: “Duart e ish-autoriteteve bullgare po paguajnë çmimin brutal për luftën e tij për të ruajtur identitetin dhe dinjitetin e tij.

Duke folur për DRT World më 10 dhjetor, e cila festohet si Dita e të Drejtave të Njeriut në mbarë botën, Koloneli tha: “Unë u ndëshkova për mbrojtjen e të drejtave të mia natyrore të njeriut”.

“Në Ditën Botërore të të Drejtave të Njeriut, dua që të rikthehen të drejtat e atyre të cilëve u janë shkelur të drejtat në botë”, tha ai.

Ahmed Koloneli qëndron në mes të fotos me miqtë e tij nga kampi Belin pas takimit të grupeve të të drejtave të njeriut BAHAD. (Kredia: Ahmet Alpay / TRTWorld)
Qeveria komuniste bullgare, e udhëhequr nga autoritari Todor Zhivkov, e quajti politikën e bashkimit një “rilindje” që synonte krijimin e një identiteti të ri bullgar pa elementë myslimanë dhe turq. “Ajo bazohet në idenë se në Bullgari ka turq dhe nuk ka fare, gjë që mohon ekzistencën e turqve në vend”, thotë koloneli.

“Kemi kopjuar identitetet tona të vjetra duke treguar se kemi emra turq dhe myslimanë. [Autoritetet komuniste bullgare] Koloneli thotë se ne jemi vërtet turq dhe myslimanë kur të tjerët luftojnë me lot.

Populli turk dhe ai mysliman i Bullgarisë u zyrtarizuan. Regjimi osman, i cili sundoi pjesën më të madhe të Ballkanit, përfshirë Bullgarinë, për pesë shekuj në vitet 1980, një e dhjeta e popullsisë së përgjithshme, duhet të ishte mirënjohës për ekzistencën e tij. Albey beson se popullsia turke është të paktën dyfishi i popullsisë zyrtare.

“Ata [udhëheqësit e shtetit komunist bullgar] turq besonin se në një moment ata mund të ishin më shumë nga një racë bullgare, sepse turqit kishin më shumë fëmijë sesa ata,” thotë Albe, duke shpjeguar arsyetimin politik për politikat integruese të qeverisë së atëhershme.

Si shumë turq në Bullgari, koloneli u ndje i poshtëruar nga politikat integruese të Sofjes, organizoi rininë turke, thirri ambasadat e huaja dhe i informoi se qeveria kishte shkelur të drejtat e njeriut të pakicës myslimane, gjë që zemëroi udhëheqjen autoritare.

Në vitin 1989, Albe dhe familja e tij, përfshirë fëmijën e tij njëvjeçar, u dëbuan dhe qindra mijëra turq jetojnë në Kırkalı dhe ikin nga fshati për të siguruar jetesën. Në të njëjtin vit ai duhej të transferohej në vende të tjera.

Autoritetet bullgare morën edhe diplomën e inxhinierit kur ai u dëbua. “Kur i pyeta pse po e bënin këtë, ata thanë se donin të kujdeseshin për mua para se të gjeja një punë të mirë dhe jeta do të fitohej me vështirësi,” thotë koloneli.

2021-12-11
Disa anëtarë të pakicës turke të Bullgarisë shpresojnë të tërheqin vëmendjen globale ndaj abuzimeve të të drejtave të njeriut të kryera nga sundimtarët diktatorialë të vendit kundër turqve në vitet 1980.

Më 12 janar 1985, 23-vjeçari Ahmed Albe, që studionte në Universitetin Teknik të Sofjes, u arrestua nga policia sekrete më e keqe e Bullgarisë në një provincë të sunduar nga komunistët që ishte pjesë e Perdes së Hekurt gjatë Luftës së Ftohtë.

“Ishte një ditë e ftohtë dhe me borë, ata po hynin me dhunë në shtëpinë tonë sikur po sulmonin një qeli të tmerrshme,” tha koloneli për sulmin e policisë. “Ata i thanë gruas sime se do të ndalohesha për një gjyq të shkurtër,” shpjegon ai.

Por pasi ata ishin larguar nga shtëpia, një nga anëtarët e fshehtë i tha: “Nëse përpiqesh të arratisesh, unë do të të qëlloj”.

Si anëtar i pakicës turke në Bullgari, Albe nuk u akuzua kurrë për marrjen në pyetje dhe u mbajt në qendra të ndryshme paraburgimi, duke përfshirë kampin famëkeq të përqendrimit Belin në Danub, deri më 25 shtator 1985.

Si një student turk politikisht aktiv, Albe kundërshtoi politikat e ashpra të integrimit të Bullgarisë që synonin pakicat turke të vendit, duke i detyruar ata të ndryshonin emrat e tyre në bullgarë dhe duke ndaluar praktikat fetare si mbajtja e funeralit mysliman.

Koloneli, i cili i është nënshtruar torturave, burgimeve të paligjshme dhe trajtimeve të tjera çnjerëzore, tha: “Duart e ish-autoriteteve bullgare po paguajnë çmimin brutal për luftën e tij për të ruajtur identitetin dhe dinjitetin e tij.

Duke folur për DRT World më 10 dhjetor, e cila festohet si Dita e të Drejtave të Njeriut në mbarë botën, Koloneli tha: “Unë u ndëshkova për mbrojtjen e të drejtave të mia natyrore të njeriut”.

“Në Ditën Botërore të të Drejtave të Njeriut, dua që të rikthehen të drejtat e atyre të cilëve u janë shkelur të drejtat në botë”, tha ai.

Ahmed Koloneli qëndron në mes të fotos me miqtë e tij nga kampi Belin pas takimit të grupeve të të drejtave të njeriut BAHAD. (Kredia: Ahmet Alpay / TRTWorld)
Qeveria komuniste bullgare, e udhëhequr nga autoritari Todor Zhivkov, e quajti politikën e bashkimit një “rilindje” që synonte krijimin e një identiteti të ri bullgar pa elementë myslimanë dhe turq. “Ajo bazohet në idenë se në Bullgari ka turq dhe nuk ka fare, gjë që mohon ekzistencën e turqve në vend”, thotë koloneli.

“Kemi kopjuar identitetet tona të vjetra duke treguar se kemi emra turq dhe myslimanë. [Autoritetet komuniste bullgare] Koloneli thotë se ne jemi vërtet turq dhe myslimanë kur të tjerët luftojnë me lot.

Populli turk dhe ai mysliman i Bullgarisë u zyrtarizuan. Regjimi osman, i cili sundoi pjesën më të madhe të Ballkanit, përfshirë Bullgarinë, për pesë shekuj në vitet 1980, një e dhjeta e popullsisë së përgjithshme, duhet të ishte mirënjohës për ekzistencën e tij. Albey beson se popullsia turke është të paktën dyfishi i popullsisë zyrtare.

“Ata [udhëheqësit e shtetit komunist bullgar] turq besonin se në një moment ata mund të ishin më shumë nga një racë bullgare, sepse turqit kishin më shumë fëmijë sesa ata,” thotë Albe, duke shpjeguar arsyetimin politik për politikat integruese të qeverisë së atëhershme.

Si shumë turq në Bullgari, koloneli u ndje i poshtëruar nga politikat integruese të Sofjes, organizoi rininë turke, thirri ambasadat e huaja dhe i informoi se qeveria kishte shkelur të drejtat e njeriut të pakicës myslimane, gjë që zemëroi udhëheqjen autoritare.

Në vitin 1989, Albe dhe familja e tij, përfshirë fëmijën e tij njëvjeçar, u dëbuan dhe qindra mijëra turq jetojnë në Kırkalı dhe ikin nga fshati për të siguruar jetesën. Në të njëjtin vit ai duhej të transferohej në vende të tjera.

Autoritetet bullgare morën edhe diplomën e inxhinierit kur ai u dëbua. “Kur i pyeta pse po e bënin këtë, ata thanë se donin të kujdeseshin për mua para se të gjeja një punë të mirë dhe jeta do të fitohej me vështirësi,” thotë koloneli.

Ulur majtas, Ahmed Albe u fotografua me miqtë gjatë viteve të universitetit në Sofje. (Kredia: Ahmet Alpay / TRTWorld)
Pasi u dërgua papritur nga autoritetet bullgare në Stokholm për të ashtuquajturën vizitë të të afërmve (edhe pse nuk kishte të afërm në qytetin suedez), koloneli emigroi në Turqi.

nuk ka keqardhje

Pothuajse dyzet vjet më vonë, Koloneli nuk është penduar.

“Unë dhe miqtë e mi bëmë atë që duhej të bënim në atë moment politik,” tha inxhinieri 60-vjeçar i automobilave, i cili doli në pension nga Bursa, një qytet veriperëndimor i populluar kryesisht nga emigrantë bullgarë.

“Na vjen keq për faktin që ata që na poshtëruan dhe torturuan nuk janë dënuar ende,” thotë ai.

Ai është i mërzitur që komuniteti ndërkombëtar, si Slobodan Millosheviç i Serbisë dhe të tjerët, nuk i ndoqën për krimet e tyre të luftës kundër boshnjakëve myslimanë.

Sot, në prag të Ditës Botërore të të Drejtave të Njeriut, ajo diskutoi historinë e saj tragjike në një takim të organizuar nga Suedia. Instituti Raul Wallenberg për të Drejtat e Njeriut dhe të Drejtën Humanitare (RWI) dhe Shoqata e Turqisë për Drejtësi, të Drejta, Kulturë dhe Solidaritet në Ballkan (Bahadur).

Udhëheqësja e BAHAD-it Safiye Yurdakul dhe babai i saj i burgosur në kampin e përqendrimit në Belin pajtohen me Alpay. Yurtakul tha, “Ky rast është nën hetim për 30 vjet. Por ne vazhdojmë të luftojmë për drejtësi dhe hapim raste të ndryshme ndaj këtyre autorëve”. DRT World.

Duke qenë se Bullgaria nuk dëshiron të hetojë këto shkelje të së kaluarës, BAHAD dhe grupe të tjera turke duan t’i çojnë rastet e tyre organeve të tilla si Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC) për të garantuar drejtësinë.

Yurtagül tha: “Në takimin tonë me RWI sot, ne pyetëm se pse komuniteti ndërkombëtar nuk ishte i shqetësuar nga shkeljet e të drejtave të njeriut në Bullgari gjatë epokës komuniste dhe diskutuam këtë çështje.” tha.

“Belene është kampi i fundit i përqendrimit të Evropës,” thotë Yurdakul, të cilin BE-ja dhe grupet e tjera evropiane nuk mund ta injorojnë.

Kampi i Belinit

Ndër të tjera, shkeljet më të rënda të të drejtave të njeriut ndodhën në kampin Belin, i cili është në kontrast me ishullin natyral të bukur bullgar.

Në fillim të vitit 1985, koloneli u burgos për herë të parë në paraburgimin e sigurimit të shtetit. Ajo u dërgua në Belen më 25 mars. “Ditën kur hymë në kampin e përqendrimit, ishte një ditë e ftohtë dhe një erë e ftohtë frynte shumë e fortë. “Ata na hoqën të gjitha rrobat në ditën e parë për të na poshtëruar,” thotë ajo.

2021-12-11
Disa anëtarë të pakicës turke të Bullgarisë shpresojnë të tërheqin vëmendjen globale ndaj abuzimeve të të drejtave të njeriut të kryera nga sundimtarët diktatorialë të vendit kundër turqve në vitet 1980.

Më 12 janar 1985, 23-vjeçari Ahmed Albe, që studionte në Universitetin Teknik të Sofjes, u arrestua nga policia sekrete më e keqe e Bullgarisë në një provincë të sunduar nga komunistët që ishte pjesë e Perdes së Hekurt gjatë Luftës së Ftohtë.

“Ishte një ditë e ftohtë dhe me borë, ata po hynin me dhunë në shtëpinë tonë sikur po sulmonin një qeli të tmerrshme,” tha koloneli për sulmin e policisë. “Ata i thanë gruas sime se do të ndalohesha për një gjyq të shkurtër,” shpjegon ai.

Por pasi ata ishin larguar nga shtëpia, një nga anëtarët e fshehtë i tha: “Nëse përpiqesh të arratisesh, unë do të të qëlloj”.

Si anëtar i pakicës turke në Bullgari, Albe nuk u akuzua kurrë për marrjen në pyetje dhe u mbajt në qendra të ndryshme paraburgimi, duke përfshirë kampin famëkeq të përqendrimit Belin në Danub, deri më 25 shtator 1985.

Si një student turk politikisht aktiv, Albe kundërshtoi politikat e ashpra të integrimit të Bullgarisë që synonin pakicat turke të vendit, duke i detyruar ata të ndryshonin emrat e tyre në bullgarë dhe duke ndaluar praktikat fetare si mbajtja e funeralit mysliman.

Koloneli, i cili i është nënshtruar torturave, burgimeve të paligjshme dhe trajtimeve të tjera çnjerëzore, tha: “Duart e ish-autoriteteve bullgare po paguajnë çmimin brutal për luftën e tij për të ruajtur identitetin dhe dinjitetin e tij.

Duke folur për DRT World më 10 dhjetor, e cila festohet si Dita e të Drejtave të Njeriut në mbarë botën, Koloneli tha: “Unë u ndëshkova për mbrojtjen e të drejtave të mia natyrore të njeriut”.

“Në Ditën Botërore të të Drejtave të Njeriut, dua që të rikthehen të drejtat e atyre të cilëve u janë shkelur të drejtat në botë”, tha ai.

Ahmed Koloneli qëndron në mes të fotos me miqtë e tij nga kampi Belin pas takimit të grupeve të të drejtave të njeriut BAHAD. (Kredia: Ahmet Alpay / TRTWorld)
Qeveria komuniste bullgare, e udhëhequr nga autoritari Todor Zhivkov, e quajti politikën e bashkimit një “rilindje” që synonte krijimin e një identiteti të ri bullgar pa elementë myslimanë dhe turq. “Ajo bazohet në idenë se në Bullgari ka turq dhe nuk ka fare, gjë që mohon ekzistencën e turqve në vend”, thotë koloneli.

“Kemi kopjuar identitetet tona të vjetra duke treguar se kemi emra turq dhe myslimanë. [Autoritetet komuniste bullgare] Koloneli thotë se ne jemi vërtet turq dhe myslimanë kur të tjerët luftojnë me lot.

Populli turk dhe ai mysliman i Bullgarisë u zyrtarizuan. Regjimi osman, i cili sundoi pjesën më të madhe të Ballkanit, përfshirë Bullgarinë, për pesë shekuj në vitet 1980, një e dhjeta e popullsisë së përgjithshme, duhet të ishte mirënjohës për ekzistencën e tij. Albey beson se popullsia turke është të paktën dyfishi i popullsisë zyrtare.

“Ata [udhëheqësit e shtetit komunist bullgar] turq besonin se në një moment ata mund të ishin më shumë nga një racë bullgare, sepse turqit kishin më shumë fëmijë sesa ata,” thotë Albe, duke shpjeguar arsyetimin politik për politikat integruese të qeverisë së atëhershme.

Si shumë turq në Bullgari, koloneli u ndje i poshtëruar nga politikat integruese të Sofjes, organizoi rininë turke, thirri ambasadat e huaja dhe i informoi se qeveria kishte shkelur të drejtat e njeriut të pakicës myslimane, gjë që zemëroi udhëheqjen autoritare.

Në vitin 1989, Albe dhe familja e tij, përfshirë fëmijën e tij njëvjeçar, u dëbuan dhe qindra mijëra turq jetojnë në Kırkalı dhe ikin nga fshati për të siguruar jetesën. Në të njëjtin vit ai duhej të transferohej në vende të tjera.

Autoritetet bullgare morën edhe diplomën e inxhinierit kur ai u dëbua. “Kur i pyeta pse po e bënin këtë, ata thanë se donin të kujdeseshin për mua para se të gjeja një punë të mirë dhe jeta do të fitohej me vështirësi,” thotë koloneli.

Ulur majtas, Ahmed Albe u fotografua me miqtë gjatë viteve të universitetit në Sofje. (Kredia: Ahmet Alpay / TRTWorld)
Pasi u dërgua papritur nga autoritetet bullgare në Stokholm për të ashtuquajturën vizitë të të afërmve (edhe pse nuk kishte të afërm në qytetin suedez), koloneli emigroi në Turqi.

nuk ka keqardhje

Pothuajse dyzet vjet më vonë, Koloneli nuk është penduar.

“Unë dhe miqtë e mi bëmë atë që duhej të bënim në atë moment politik,” tha inxhinieri 60-vjeçar i automobilave, i cili doli në pension nga Bursa, një qytet veriperëndimor i populluar kryesisht nga emigrantë bullgarë.

“Na vjen keq për faktin që ata që na poshtëruan dhe torturuan nuk janë dënuar ende,” thotë ai.

Ai është i mërzitur që komuniteti ndërkombëtar, si Slobodan Millosheviç i Serbisë dhe të tjerët, nuk i ndoqën për krimet e tyre të luftës kundër boshnjakëve myslimanë.

Sot, në prag të Ditës Botërore të të Drejtave të Njeriut, ajo diskutoi historinë e saj tragjike në një takim të organizuar nga Suedia. Instituti Raul Wallenberg për të Drejtat e Njeriut dhe të Drejtën Humanitare (RWI) dhe Shoqata e Turqisë për Drejtësi, të Drejta, Kulturë dhe Solidaritet në Ballkan (Bahadur).

Koloneli, pjesë e organizatës joqeveritare BAHAD me bazë në Bursa, e cila synon të ekspozojë kolonelin dhe shkelje të tjera të të drejtave të njeriut, tha: “Të drejtat e njeriut në Bullgari.

Kategoritë
BotaLajme