Nga 19 fëmijët e lindur nga Resit dhe Hatice Ulas – pesë vëllezër e motra me katër këmbë – përdorin këmbët dhe pëllëmbët me shkathtësi të mahnitshme dhe studiuesit e interpretuan këtë fenomen si një hap që i parapriu ecjes drejt të një burri.
Është kaq e vështirë dhe e panatyrshme për njerëzit që të ecin në këtë rrugë, saqë shpesh përdoret si një detyrë qëndrueshmërie në ushtrinë amerikane – por për këtë familje, është një realitet.
Teoricienët e ndryshëm pohojnë se vëllezërit dhe motrat Ulas ecin siç ecnin paraardhësit tanë të hershëm me të katër këmbët, duke na dhënë një pasqyrë të së kaluarës së largët. Por ndryshe nga primatët nga të cilët evoluan njerëzit, vëllezërit dhe motrat e familjes Ulas nuk përdorin duart për të ecur, ata përdorin vetëm pëllëmbët e tyre, gjë që i bën ata shumë.
Disa shkencëtarë e kanë përshkruar gjendjen si një “evolucion të prapambetur”, duke shkaktuar kritika nga ekspertë të tjerë, të cilët thonë se është një përzierje e faktorëve gjenetikë dhe rrethanorë.
Motrat Safiya, Hazer, Senem dhe Emine dhe vëllai Husein torturuan fshatarë mizorë në provincën e Hatay në Turqinë jugore, pranë kufirit me Sirinë, për vite me radhë, i gjuajtën me gurë dhe i ofenduan, duke i quajtur me emra poshtërues.
Edhe vëllai i gjashtë eci me të katër këmbët, por fatkeqësisht vdiq kur ishte pesë vjeç. Për shkak të talljeve, gratë nga familja Ulas shpesh qëndrojnë afër shtëpisë, por sipas shkencëtarëve që kanë studiuar familjen, vëllai i tyre ndonjëherë endet disa kilometra dhe ka ndërveprime elementare me fshatarët e tjerë.Asnjë nga pesë personat, tani midis moshës 25 dhe 41 vjeç, nuk ndoqi shkollën, por ata ishin në gjendje të mësonin kurdisht aq sa për të komunikuar me familjen e tyre. Për më shumë se dy dekada, ekzistenca e familjes u mbajt e fshehtë, një sekret për pjesën tjetër të botës, derisa dy shkencëtarë britanikë panë veprën e pabotuar të një profesori turk në vitin 2005.
Shkencëtarët turq spekulojnë se është një çrregullim i propozuar nga biologu evolucionar Uner Tan, i quajtur sindroma Uner Tan – në të cilën njerëzit që vuajnë nga kjo sindromë ecin me të katër këmbët dhe kanë aftësi të kufizuara të rënda zhvillimore, duke sugjeruar se është një formë e “evolucionit të kundërt”.
Por kjo teori u dënua nga psikologu britanik Nicholas Humphrey, i cili e përshkroi atë si “të papërgjegjshme” dhe “fyese” pasi takoi dhe vëzhgoi vetë familjen. Duke folur në një dokumentar të BBC-së, profesor Humphrey tha:“Nuk do të them asgjë për këtë, mendoj se përshkrimi i kësaj familjeje të profesor Tanit si ‘devolucion’, si rikthim evolucionar, është jo vetëm i papërgjegjshëm shkencërisht, por edhe thellësisht ofendues për këtë familje.Përfundimi i profesor Tan u hodh poshtë nga Humphrey dhe dy ekspertë të tjerë britanikë, neuroshkencëtari Roger Keynes dhe shkencëtari mjekësor John Scoyles, të cilët pretenduan se lëvizja e tyre ishte pasojë e bashkimit të dy fenomeneve të rralla. Ata besojnë se kjo është për shkak të rrethanave gjenetike dhe zhvillimore.
Vëllezërit dhe motrat Ulas, prindërit e të cilëve janë kushërinj, vuajnë të gjithë nga dëmtimi i lindur i trurit, ataksia cerebelare, që do të thotë se e kanë të vështirë të balancojnë në dy këmbë, kështu që zhvillimi i tyre motorik kanalizohet në zvarritje. Por shkencëtarët besojnë se ky nuk është një “shpjegim i mjaftueshëm” për një lëvizje të tillë, duke pretenduar se faktori kryesor është gjendja e tyre në rrethana dhe mjedis.
Profesor Nicholas Humphrey tha: “Ne e dimë se nëna lindi foshnja me një sekuencë jashtëzakonisht të shpejtë. Brenda pesë viteve, lindën shtatë fëmijë, katër prej të cilëve më vonë me katër këmbë. “Unë mendoj se nuk duhet të habitemi aspak, megjithëse ky është një rast ekstrem, që kultura mund të jetë kaq ndikuese kur kuptojmë gjithnjë e më shumë se kaq pak nga sjellja jonë si fëmijë apo të rritur është në të vërtetë e programuar me gjene.”
Gjenet na japin potenciale të caktuara dhe ato ndërveprojnë me kulturën në të cilën gjendemi.
Në një punim diskutimi të botuar nga Humphrey, Scoyles dhe Keynes, shkencëtarët argumentuan se gjendja mund të mos shihet më kurrë:
“Nëse këmbëngulja e ecjes me katër këmbë tek këta vëllezër dhe motra është rezultat jo vetëm i një truri të zhvilluar dobët, por edhe i një kombinimi të faktorëve të pazakontë – gjenetikë, fiziologjikë, psikologjikë dhe socialë – atëherë, në çfarë mase është kombinimi i këtyre Faktorët në një – një familje që është shumë e pabesueshme. Është një sindromë që mund të mos shihet më kurrë”, kanë shkruar ata.
Megjithatë, edhe nëse është vërtet një gjendje patologjike e njëhershme, mendojmë se mund të nxirren mësime antropologjike prej saj. Sepse, siç e theksuam në fillim, ecja e këtyre katërkëmbëshëve të rritur ka karakteristika të padukshme që nuk shihen tek të porsalindurit apo primatët e tjerë: në veçanti, është rasti i ecjes me kyçin e këmbës, e kombinuar me përdorimin tipik njerëzor dykëmbësh të të pasmeve këmbët.
