Arabia Saudite është e hapur për të ndërmjetësuar midis administratës së Donald Trump dhe Iranit në kërkim të një marrëveshjeje të re për kufizimin e programit bërthamor të Teheranit, raporton CNN.
Mbretëria është e shqetësuar se Irani mund të jetë më i prirur për të zhvilluar armë bërthamore, veçanërisht tani që aleatët e tij rajonalë, të cilët prej kohësh janë parë si një mjet pengues kundër sulmeve izraelite, janë dobësuar ndjeshëm. Arabia Saudite shpreson të përdorë marrëdhëniet e saj të ngushta me presidentin amerikan Donald Trump për t’i siguruar Iranit një urë diplomatike drejt Shtëpisë së Bardhë.
Ky hap thekson dëshirën e Riadit për të ndërtuar marrëdhënie të përmirësuara me ish-armikun e tij dhe për të siguruar një vend në tryezën e negociatave për një marrëveshje të mundshme të re.
Ndërsa Trump ka deklaruar se dëshiron të nisë negociatat për një marrëveshje të re bërthamore, mesazhet nga Irani janë të paqarta. Udhëheqësi suprem, Ajatollah Ali Khamenei, deklaroi javën e kaluar se negociatat me Shtetet e Bashkuara “nuk janë të mençura”.
Departamenti i Shtetit dhe Ministria e Jashtme saudite nuk iu përgjigjën kërkesës së CNN për koment. Misioni iranian në Kombet e Bashkuara në Nju Jork tha se nuk ka asnjë koment.
Arabia Saudite publikisht mirëpriti marrëveshjen bërthamore të vitit 2015 midis Iranit dhe fuqive botërore, por privatisht ishte e pakënaqur me dështimin e administratës së Obamës për t’u marrë me shqetësimet e saj lidhur me aktivitetet rajonale të Teheranit, veçanërisht programin e tij raketor dhe grupet aleate nga Jemeni në Irak dhe Liban, të cilat Riadi i konsideronte një kërcënim për stabilitetin rajonal. Më pas, Arabia Saudite përshëndeti tërheqjen e Trump nga marrëveshja në vitin 2018.
Një vit pas tërheqjes së Trump, rafineritë saudite të naftës u goditën nga një sulm masiv me dronë dhe raketa, i cili përkohësisht përgjysmoi prodhimin e naftës së papërpunuar të eksportuesit më të madh të naftës në botë. Grupi Huthi në Jemen, i mbështetur nga Irani, mori përgjegjësinë për sulmin, por SHBA fajësoi Iranin, megjithatë nuk ndërmori veprime ushtarake për të mbrojtur aleatin e saj saudit.
Megjithatë, tensionet midis Arabisë Saudite dhe Iranit kanë rënë ndjeshëm që atëherë. Në mars 2023, të dy vendet njoftuan papritur normalizimin e marrëdhënieve me ndërmjetësimin e Kinës.
Zyrtarët sauditë e konsiderojnë këtë marrëveshje një sukses të madh, duke besuar se Riadi ka përfituar nga ajo, pasi sulmet e Huthëve në territorin saudit kanë ndaluar, dhe mbretëria ka qenë e kursyer nga konfliktet e vitit të kaluar midis Izraelit dhe Iranit, pavarësisht frikës se Teherani mund të godiste rafineritë e naftës në vendet arabe të Gjirit nëse Izraeli sulmonte objektet e tij.
