Benjamin Ferencz, prokurori i fundit i gjallë i gjyqeve të Nurembergut, ka vdekur

Benjamin Ferencz, prokurori i fundit i gjallë i gjyqeve të Nurembergut, vdiq në moshën 103-vjeçare. Në moshën 27-vjeçare, ai ishte përgjegjës për dënimin e 22 oficerëve nazistë.

Ferencz vdiq më 7 prill në qytetin Boynton Beach në shtetin amerikan të Floridës. Muzeu Amerikan i Holokaustit konfirmoi se ai kishte ndërruar jetë dhe tha se bota kishte humbur një luftëtar të madh për drejtësi për viktimat e gjenocidit.

Ai lindi në vitin 1920 në Transilvani, Rumani, por familja e tij emigroi në Nju Jork për t’i shpëtuar antisemitizmit. Pas diplomimit në Universitetin prestigjioz të Harvardit për drejtësi, ai u bë anëtar i ushtrisë amerikane. Ai mori pjesë në zbarkimin e ushtarëve aleatë në Normandi dhe në Betejën e Bulge.

Ai mori gradën e rreshterit dhe më pas iu bashkua një ekipi që hetonte krimet naziste. Grupi hetimor shkoi në kampe, duke regjistruar kushtet në to dhe duke biseduar me të burgosurit e kampit të mbijetuar.

Ferencz foli sesi gjetën trupa të grumbulluar si shirita dhe të burgosur të pafuqishëm me dizenteri, tifo, tuberkuloz, pneumoni dhe sëmundje të tjera. Ai e përshkroi një nga kampet më të mëdha të përqendrimit të Gjermanisë, Buchenwald, si një kostum tmerri të papërshkrueshëm.

“Nuk ka dyshim se jam traumatizuar në mënyrë të pashlyeshme nga përvoja ime si hetues i krimeve të luftës në kampet e shfarosjes naziste. Unë ende përpiqem të mos flas ose të mos mendoj për detajet,” tha ai një herë.

Pas Luftës së Dytë Botërore, ai u kthye në Nju Jork për të praktikuar avokatinë. Ai u thirr shpejt për të ndihmuar në ndjekjen penale të nazistëve në gjyqet e Nurembergut, edhe pse ai nuk kishte përvojë në gjyq.

Ai ishte kryeprokuror në gjyqin e anëtarëve të detashmenteve Einsatzgruppen – SS që vepronin në Evropën Lindore. Vlerësohet se nazistët vranë më shumë se një milion njerëz në këtë pjesë të kontinentit.

Nga 22 personat e gjykuar, të gjithë u dënuan, nga të cilët 13 u dënuan me vdekje, ndërsa katër u ekzekutuan.

Pas gjyqit, Ferencz, i cili fliste rrjedhshëm gjashtë gjuhë, përfshirë gjermanishten, mbeti në Gjermaninë Perëndimore për të ndihmuar hebrenjtë të merrnin dëmshpërblime.

Ai u bë profesor i së drejtës ndërkombëtare dhe bëri fushatë për krijimin e një gjykate ndërkombëtare për të ndjekur penalisht udhëheqësit shtetërorë që kryen krime lufte. Ai shkroi disa libra mbi këtë temë. Gjykata Ndërkombëtare Penale u krijua në vitin 2002 në Hagë, megjithëse juridiksioni i saj është i kufizuar sepse nuk njihet nga disa vende të mëdha, përfshirë SHBA-në.

Ferencz la pas një djalë dhe tre vajza. Gruaja e tij, Gertrude Fried, ndërroi jetë në vitin 2019, raporton BBC.

Kategoritë
BotaLajme