Britania, Italia dhe Japonia njoftuan sot se do të krijojnë një kompani të përbashkët për të zhvilluar, projektuar dhe prodhuar një avion të avancuar stealth.
Njoftimi është një hap i madh përpara në krahasim me marrëveshjen origjinale të vitit 2022 për të zhvilluar një avion luftarak të përbashkët, të quajtur Programi Global Combat Air dhe synon të sjellë në jetë një pasardhës të Eurofighter dhe modelit të luftarakut japonez F-2, i cili është planifikuar të dalë në pension në vitin 2040.
Kompania e re, në të cilën do të marrin pjesë me 33.3% secila, kompania britanike BAE Systems, italiania Leonardo dhe Japanese Aircraft Industrial Enhancement do të ketë zyrat e saj në Britani, ndërsa drejtori i parë menaxhues do të jetë nga Italia.
“Paqja duhet të mbrohet dhe mbrojtja e paqes ka një kosto. Kjo është arsyeja pse sinergjitë midis qeverive dhe kompanive janë thelbësore, askush nuk mund ta bëjë këtë gjë i vetëm dhe GCAP është një shembull fantastik“, tha Roberto Cingolani, CEO i Leonardo gjatë nënshkrimit të marrëveshjes.
Të tre vendet thanë në nëntor se po diskutonin hapjen e projektit në vende të tjera, me ministrin e Jashtëm të Italisë që tha se programi ka të ngjarë të shtrihet në Arabinë Saudite.
“Dera është e hapur për partnerët e tjerë që të marrin pjesë dhe kjo përfshin Arabinë Saudite, por në fund të fundit është vendimi i tre qeverive“, tha shefi ekzekutiv i BAE, Herman Claessen.
Duke punuar së bashku në këtë projekt, i njohur më parë në Britani si Tempest, të tre vendet do të jenë në gjendje të ndajnë dhjetëra miliarda dollarë në kosto dhe të sigurojnë porosi për avionin luftarak, ndërsa do të kërkojnë tregjet ndërkombëtare për të promovuar shitjet.
Disa analistë thonë se pjesëmarrja e plotë saudite do ta bënte më të vështirë për vendet arritjen e një konsensusi mbi politikën e eksportit. Ndërkohë, Franca, Gjermania dhe Spanja po punojnë së bashku për të ndërtuar luftëtarin e tyre të gjeneratës së ardhshme.
Plani kërkon që luftëtarët Stealth të operojnë së bashku me avionët pa pilot, me avionin e parë që pritet të hyjë në shërbim në vitin 2035, një afat kohor që disa ekspertë të mbrojtjes e kanë quajtur tepër ambicioz.
“Kjo është absolutisht data jonë e synuar për këtë program dhe ai vazhdon të jetë objektivi“, tha Claessen, duke shtuar se shpejtësia me të cilën po ndërtohet kompania e vendos GCAP shumë përpara Eurofighter.
