Në këtë ditë, më 2 janar 1492, Muhamedi XII, i njohur në Evropë si Boabdil, Sulltani i fundit Maori i Granadës ua dorëzoi qytetin e tij dhe çelësat e Alhambrës monarkëve katolikë Ferdinand II dhe Isabella I.
Sundimtarët e krishterë hynë në Granadë të shoqëruar nga kardinali spanjoll Francisco Cisneros dhe një grup fisnikësh, përfshirë Kristofor Kolombin.
Boabdil doli për t’i takuar ata, duke filluar nga Porta Shtatëkatëshe e Alhambrës, poshtë shpateve të pjerrëta që ofronin pamje të mrekullueshme të qytetit që do të braktisej përgjithmonë. Në këtë dorëzim zyrtar, publik të Granadës armikut, Boabdil ia dorëzoi çelësat e qytetit të tij Ferdinandit dhe shënohet të thotë në arabisht:
“Zoti të do shumë. Zotëri, këta janë çelësat e kësaj parajse. Unë dhe ata që janë në të jemi të tutë”, i tha Ferdinand Boabdilit.
Ky moment dorëzimi ka rrëmbyer imagjinatën e shkrimtarëve dhe artistëve edhe sot e kësaj dite, fillimisht si një moment pushtimi suprem, e më vonë për shkak të therësit të jashtëzakonshëm të asaj ceremonie të dorëzimit dhe humbjes. Ai shënoi një takim kyç në konfliktin shekullor midis dy feve dhe kulturave të mëdha dhe simbolizonte tranzicionin në ndryshim epokë të mbretërisë së Granadës nga një shtet islamik në një territor të krishterë.
Dhjetë vjet më parë, mbretëria e Granadës ishte skena e një prej luftërave më domethënëse në historinë evropiane. Territori i Sulltanatit Nasrid ishte bastioni i fundit spanjoll i perandorisë së madhe muslimane që fillimisht shtrihej deri në Pirenejtë dhe përfshinte qytete veriore spanjolle si Barcelona dhe Pamplona. Rënia e Granadës ishte kulmi i një beteje të lashtë midis dy qytetërimeve të mëdha dhe kundërshtare, e cila jo vetëm zgjidhi fatin kulturor të një pjese të madhe të Evropës, por hodhi edhe themelet për zbulimin e Amerikës.
Në atë dekadën e fundit të sundimit mysliman në Spanjë nga viti 1482 deri në vitin 1492, Sulltan Boabdil, një i ri 20 vjeçar, i cili mezi kishte dalë nga kufijtë e Pallatit Alhambra dhe nuk kishte përvojë me botën jashtë familjes së tij jofunksionale, u ngjit në fron si e 23 e dinastisë Nasrid të Granave. Për dhjetë vitet e ardhshme ai mbrojti me guxim sulmet e ushtrisë së krishterë, duke përballuar me dinjitet humbjen e pashmangshme të mbretërisë së tij islame dhe mërgimin si pasojë nga Spanja.
Boabdil kërkoi dëshpërimisht përforcime nga Mbretëria e Egjiptit dhe Fez (Marok), por në fund mbeti vetëm. Në prill 1491, forcat spanjolle arritën më në fund në qytet dhe filluan një rrethim tetë-mujor. Situata për mbrojtësit myslimanë u bë e rëndë dhe dorëzimi u ra dakord në Traktatin e Granadës më 25 nëntor 1491.
Boabdil, ndryshe nga sundimtarët e mëparshëm myslimanë, favorizoi negociatat mbi dhunën, paqen me të krishterët në vend të luftës dhe u përpoq të gjente një mënyrë që muslimanët e mbretërisë së tij të ruanin besimin dhe zakonet e tyre përkrah të krishterëve.
Viti 1492 konsiderohet përgjithësisht si fillimi i Spanjës moderne ose zbulimi i Botës së Re. Por ajo që përfundoi ishte po aq e rëndësishme. Për gati 800 vjet, që nga viti 711, gadishulli spanjoll ishte shtëpia e një grupi njerëzish që erdhën si pushtues dhe qëndruan për të krijuar një qytetërim unik dhe të sofistikuar që i la Spanjës një trashëgimi kulturore të qëndrueshme.
Myslimanët morën kushte bujare dhe liri fetare. Megjithatë, kundër këshillës së Hernando de Talavera, kryepeshkop i Granadës, rrëfimtari i mbretëreshës, Francisco (më vonë Kardinali) Jiménez de Cisneros, prezantoi konvertimet e detyruara. Muslimanët u revoltuan dhe, pas një disfate tjetër, iu dha zgjedhja e konvertimit ose e dëbimit.
Jiménez dhe mbretëresha Isabella nuk e panë këtë politikë të re si një ndëshkim për myslimanët për rebelim. Ata besonin se duke u rebeluar u çliruan nga garancitë e mëparshme për muslimanët. Edhe pse shumë muslimanë kanë zgjedhur të konvertohen, problemi tani është bërë pothuajse i pazgjidhshëm. Nuk kishte asnjëherë mjaft priftërinj arabishtfolës apo para për arsimim për ta bërë konvertimin e jashtëm një realitet fetar.
Moriscos, ose myslimanët e konvertuar, mbetën një komunitet i huaj, dyshues ndaj të krishterëve “të vjetër”. Kishte shumë pak martesa ndërmjet Moriscos dhe të krishterëve, dhe Moriscos kishin më pak gjasa të pranonin plotësisht krishterimin spanjoll sesa Conversos, ose hebrenjtë e konvertuar, të cilët u bënë pjesë integrale e shoqërisë spanjolle.
