Franca është e gatshme të përdorë fuqinë e saj bërthamore për të ndihmuar në mbrojtjen e Evropës. Aeroplanët luftarakë të armatosur me armë bërthamore mund të vendosen në Gjermani ndërsa Shtetet e Bashkuara kërcënojnë të tërheqin forcat e tyre nga kontinenti.
Friedrich Merz, i cili pritet të bëhet kancelari i ardhshëm i Gjermanisë pas fitores në zgjedhjet e së dielës, ka bërë thirrje që Britania e Madhe dhe Franca të zgjerojnë mbrojtjen e tyre bërthamore në përpjekje për të siguruar “pavarësinë” e Evropës nga Amerika e Donald Trump-it.
Një zyrtar francez i tha gazetës The Telegraph se vendosja e avionëve luftarakë do të dërgonte një mesazh të qartë për Vladimir Putinin, ndërsa diplomatët në Berlin sugjeruan se kjo do të ushtronte presion mbi Keir Starmer për të bërë të njëjtën gjë.
“Vendosja e disa avionëve luftarakë francezë me armë bërthamore në Gjermani nuk do të ishte e vështirë dhe do të dërgonte një mesazh të fuqishëm”, tha burimi për The Telegraph.
Presidenti francez Emmanuel Macron bisedoi me Merzin të dielën në mbrëmje përpara se të udhëtonte në Shtëpinë e Bardhë për t’i paraqitur Trump-it planin e tij për sigurinë evropiane dhe mbrojtjen e Ukrainës. Në samitin e mbajtur në Shtëpinë e Bardhë, në përvjetorin e tretë të luftës, presidenti amerikan sugjeroi se vendi i tij nuk do të ofronte garanci sigurie për Ukrainën pas nënshkrimit të një marrëveshjeje paqeje.
Duke folur krah Trump-it, Macron deklaroi se paqja “nuk duhet të nënkuptojë kapitullimin e Ukrainës”, duke i bërë thirrje evropianëve të bëjnë më shumë për mbrojtjen e kontinentit.
Ndërkohë, SHBA-të janë përplasur me aleatët e tyre për rezolutën e OKB-së mbi luftën në Ukrainë. Uashingtoni votoi bashkë me Rusinë kundër propozimit që dënonte luftën e Putinit dhe kërkonte tërheqjen e trupave ruse.
SHBA-të kanë garantuar prej kohësh sigurinë e Evropës me një arsenal prej rreth 100 raketash bërthamore, shumë prej të cilave janë të vendosura në një bazë ushtarake amerikane në Gjermani. Ndërkohë, fuqia bërthamore franceze mbetet e pavarur nga NATO, ndërsa arsenali bërthamor britanik është një pjesë kyçe e strategjisë së mbrojtjes së aleancës.
Merz deklaroi të premten se Parisi dhe Londra duhet të shqyrtojnë “nëse mbrojtja e tyre bërthamore mund të zgjerohet edhe për ne”, përpara se të paralajmëronte të dielën se Amerika e udhëhequr nga Trump është tani “e pandjeshme ndaj fatit të Evropës”.
Gjatë një vizite në Kiev të hënën, ish-kryeministri britanik Boris Johnson tha për The Telegraph se ekziston “një arsye morale” që Ukraina të posedojë armë bërthamore, duke pasur parasysh kërcënimin në rritje nga Rusia.
Arma bërthamore në shërbim të mbrojtjes së kontinentit
Burime diplomatike gjermane sugjeruan se bisedimet për një mbrojtje bërthamore evropiane ende nuk kanë filluar për Gjermaninë, pasi Merz është i fokusuar në negociatat për formimin e qeverisë së re koalicionare.
Macron ka insistuar prej kohësh që Evropa të zhvillojë një debat mbi rolin që mund të luajë arsenali bërthamor francez në mbrojtjen e kontinentit. Një diplomat në Berlin tha për The Telegraph se oferta franceze do të rriste presionin mbi Keir Starmer për të bërë të njëjtën gjë dhe për të provuar seriozitetin e kontributit britanik në sigurinë evropiane.
Kryeministri britanik mbështet liderët evropianë, e jo Trump-in, në qasjen për zgjidhjen e luftës në Ukrainë dhe dëshiron të nënshkruajë një marrëveshje sigurie dhe mbrojtjeje me Bashkimin Evropian.
300 koka bërthamore
“Nëse francezët vendosin të instalojnë një sistem mbrojtës bërthamor në Gjermani, kjo do të rriste presionin mbi britanikët për të bërë të njëjtën gjë. Nga sa kuptoj, brenda CDU-së mendohet se na nevojitet një ombrellë bërthamore, se duhet të kemi një zë në këtë çështje dhe se jemi të gatshëm të paguajmë për të”, tha diplomati për The Telegraph.
Megjithatë, burimi paralajmëroi se një kërkesë e tillë nuk ka gjasa të paraqitet zyrtarisht derisa amerikanët të tërheqin arsenalin e tyre bërthamor nga Gjermania.
Vlerësohet se arsenali bërthamor francez përmban rreth 300 koka bërthamore nën programin “force de dissuasion”, me kapacitete lëshimi nga deti dhe ajri.
Ndërkohë, sistemi bërthamor britanik Trident përbëhet nga katër nëndetëse të klasës Vanguard, secila e aftë të mbajë deri në 16 koka bërthamore.
Duke iu drejtuar liderëve botërorë përmes videolinkut në një samit në Kiev, me rastin e përvjetorit të tretë të pushtimit nga Kremlini, Starmer tha se Moska “nuk i ka të gjitha letrat në këtë luftë”.
Ai shtoi se Britania është “gati dhe e gatshme” të mbështesë një marrëveshje paqeje të ardhshme me “forca në terren”, ndryshe nga Shtetet e Bashkuara.
Ministri i Jashtëm britanik David Lammy përshkroi Putinin si “një agjent të KGB-së që vepron përmes mashtrimit” gjatë një fjalimi në parlament.
Duke aluduar për të kaluarën e Putinit si agjent i inteligjencës në Rusi dhe Gjermaninë Lindore komuniste, Lammy tha se pushtimi ishte “i paarsyeshëm” dhe “barbar”, duke u kundërshtuar me deklaratat e Trump-it se faji për luftën bie mbi Ukrainën.
“Të hënën mbrëma, Trump u tha gazetarëve se trupat evropiane ‘mund të hyjnë në Ukrainë si paqeruajtës’ dhe se Putini do ta ‘pranonte’ këtë.”
“I bëra këtë pyetje,” tha Trump teksa priste Macronin. “Ai nuk ka problem me këtë.”
Presidenti amerikan sugjeroi se lufta në Ukrainë mund të përfundojë brenda disa javësh. Macron gjithashtu deklaroi se një armëpushim mund të arrihet “në javët e ardhshme”, gjatë një interviste për Fox News pas takimit me Trump-in.
Trump përmendi gjithashtu se Volodymyr Zelensky mund të udhëtojë në Uashington këtë apo javën e ardhshme për të finalizuar marrëveshjen për mineralet, të cilën ai e quajti “shumë afër”.
Zelensky ka refuzuar të nënshkruajë një draft të mëparshëm ku Uashingtoni kërkonte burime minerale me vlerë 500 miliardë dollarë, duke protestuar se Kievi nuk ka marrë aq shumë ndihmë nga SHBA-të dhe se drafti nuk përfshinte garancitë e sigurisë që Ukraina kërkon.
Një burim qeveritar ukrainas i tha The Telegraph se Kievi është duke pritur përgjigjen amerikane për “ndryshimet përfundimtare” të dërguara. Burimi shtoi se SHBA-të nuk duan të përfshijnë dispozita për garanci sigurie në marrëveshje.
“Çështjet e sigurisë i shohim si temë për bisedime mes presidentëve,” tha burimi.
Ndërkohë, duke folur në Moskë, Putini shprehu gatishmërinë e Rusisë për të bashkëpunuar me SHBA-të në prodhimin e metaleve të rralla. Gjatë një fjalimi të transmetuar në televizionin shtetëror, Putini deklaroi gjithashtu se Rusia nuk përjashton mundësinë e përfshirjes së vendeve evropiane në një marrëveshje paqeje.
