Më 29 mars, në qytetin italian Gorizia, pranë kufirit me Slloveninë, ndodhi një ngjarje e pazakontë: në dritaret e një ndërtese në rrugën Corso Giuseppe Verdi u shfaqën flamuj të ish-Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë (RSFJ).
Sipas portalit italian Il Piccolo, autorët e kësaj ngjarjeje ende nuk dihen, por ajo tashmë është cilësuar si një akt provokues.
“Cilido qoftë provokatori, do të identifikohet. Është një akt i mjerë që mbështet njërin nga tre totalitarizmat,” deklaroi një përfaqësues i komunës.
Megjithëse motivet nuk janë të qarta, flamuri i Jugosllavisë në Itali herë pas here përdoret si simbol rezistence kundër rritjes së fashizmit dhe revizionizmit historik.
Shumë antifashistë dhe të majtë italianë shprehin respekt për Luftën Nacionalçlirimtare të Jugosllavisë, veçanërisht në Italinë veriore, ku konfliktet territoriale pas Luftës së Dytë Botërore lanë gjurmë të thella.
Në shkurt 2023, gjatë protestave studentore në Firence pas një sulmi të neofashistëve ndaj nxënësve, demonstruesit gjithashtu mbanin flamuj të RSFJ, duke tërhequr vëmendje në mbarë Ballkanin.
Gorizia dhe Nova Gorica – një ndarje historike
Qytetet Gorizia dhe Nova Gorica dikur formonin një tërësi urbane, por u ndanë pas Luftës së Dytë Botërore. Pas çlirimit nga partizanët sllovenë, Gorizia iu kthye Italisë sipas marrëveshjes me Aleatët. Traktati i Paqes i Parisit (1947) e la qendrën historike nën Italinë, ndërsa Jugosllavisë i kaluan lagjet përreth – ku më vonë u ndërtua Nova Gorica.
Që nga hyrja e Sllovenisë dhe Italisë në zonën Schengen në vitin 2007, kufiri mes dy qyteteve praktikisht është zhdukur, duke forcuar bashkëpunimin kulturor dhe ekonomik. Por simbolet e Jugosllavisë vazhdojnë të ngjallin debate për shkak të ndjeshmërisë historike.
Ngjarja në Gorizia ndodhi në një moment kur skena politike italiane është thellësisht e polarizuar. Qeveria e kryeministres Giorgia Meloni, e njohur për qëndrimet e saj të djathta, është kritikuar shpesh për revizionizëm historik, çka ka shtyrë grupet e majta drejt veprimeve simbolike të rezistencës.
Ndër tifozët italianë të futbollit, veçanërisht ata të klubeve me prirje të majtë si Livorno, Bologna apo disa fraksione të Romës, flamuri jugosllav shfaqet si simbol i antifashizmit dhe internacionalizmit.
