James K. Polk e zgjeroi territorin e Shteteve të Bashkuara më shumë se çdo president tjetër. Tani portreti i tij varet në Zyrën Ovale, duke sinjalizuar se ambiciet e presidentit Donald Trump për të marrë Kanadanë, Grenlandën dhe territore të tjera nuk janë thjesht fjalë boshe.
Muajin e kaluar, presidenti Trump i bëri një propozim kryetarit të Dhomës së Përfaqësuesve, Mike Johnson: “Do të të jap një nga portretet e Thomas Jeffersonit nga Shtëpia e Bardhë nëse më jep atë të James Polkut që varet në Kapitolin amerikan”.
Johnson pranoi, dhe kështu portreti i presidentit të 11-të, i cili mbikëqyri zgjerimin më të madh territorial në historinë e SHBA-së, u transferua në Washington dhe tani varet në Zyrën Ovale, sipas burimeve të brendshme.
Trump u ka thënë të tjerëve në Shtëpinë e Bardhë se e admiron Polkun, përkrahësin e “Manifest Destiny” (Fati i Qartë), i cili përmes aneksimeve dhe luftës siguroi Territorin e Oregonit, Teksasin, Kaliforninë dhe një pjesë të madhe të jugperëndimit amerikan. “Ai fitoi shumë tokë,” u ka thënë Trump vizitorëve në Shtëpinë e Bardhë, menjëherë pasi portreti – me pamjen e ftohtë të Polkut mbi një sfond të kuq të errët – u var në fund të shkurtit.
Ethet për zgjerim territorial
Një nga karakteristikat më të dallueshme të mandatit të dytë të Trumpit ka qenë etja e tij për zgjerimin territorial të Amerikës. Që nga marrja e detyrës, ai ka thënë se Kanadaja po plaçkit amerikanët përmes tregtisë dhe se duhet të bëhet shteti i 51-të; se SHBA duhet të rimarrë kontrollin e Kanalit të Panamasë për të frenuar ndikimin kinez; dhe se lufta në Gaza duhet të përfundojë duke marrë territorin dhe duke e rindërtuar atë nën kontrollin amerikan. Trump ka folur gjithashtu për blerjen e Grenlandës nga Danimarka.
Banorët e të gjitha këtyre rajoneve e kanë kundërshtuar me zë të lartë këtë retorikë, por Trump ka vazhduar ta promovojë idenë, edhe kur ajo kërcënon të dëmtojë prioritetet e tjera amerikane në tregti dhe siguri. Zgjerimi i territorit amerikan është pjesë e vizionit të Trumpit për një “Epokë të Artë” të re, që sipas tij do të rivendosë dominimin amerikan në botë dhe do të sjellë një periudhë të re prosperiteti brenda vendit.
Polk shërbeu vetëm një mandat
Presidenti që tani frymëzon Trumpin shërbeu vetëm një mandat dhe vdiq menjëherë pas largimit nga detyra në vitin 1849. Megjithatë, brenda katër vitesh, Polk gati dyfishoi territorin e SHBA-së. Në kufirin verior, mbështetësit e tij përdorën sloganin ekspansionist “54°40’ ose luftë”, duke kërkuar që SHBA të marrë të gjithë Bregun Veriperëndimor të Paqësorit deri në atë gjerësi gjeografike, atëherë kufiri jugor i Alaskës ruse – edhe nëse kjo do të nënkuptonte luftë me Britaninë. Në vend të kësaj, në vitin 1846, Polk negocioi një marrëveshje që e vendosi kufirin verior të SHBA-së në paralelin e 49-të.
Në jugperëndim, Polk aneksoi Teksasin dhe udhëhoqi Luftën Meksikano-Amerikane, e cila përfundoi me dorëzimin e mbi 500,000 miljeve katrore nga Meksika në SHBA, përfshirë të gjithë Kaliforninë, Arizonën, New Mexico, Nevadën, Utah-in dhe pjesë të Kolorados dhe Wyoming-ut, në këmbim të 15 milionë dollarëve.
Kjo ishte “një nga grabitjet më të mëdha të tokës në historinë botërore”, sipas historianit Hampton Sides, i cili ka shkruar për Polkun në librin e tij Blood and Thunder: An Epic of the American West. “Ai donte gjithçka dhe e mori gjithçka brenda një mandati, gjë që, kur mendon, është e pabesueshme.”
Në aspektin e personalitetit, Polk dhe Trump kanë pak të përbashkët, thotë Sides. Pavarësisht politikës së tij agresive të jashtme, Polk “nuk ishte i zhurmshëm, arrogant apo një person agresiv. Ai ishte i përmbajtur, një burrë disi i errët.” Polk ishte gjithashtu i njohur për ndershmërinë e tij – “Nuk ishte i paparashikueshëm apo i çmendur që befasonte të tjerët vazhdimisht. Ai ishte pothuajse i parashikueshëm në veprimet e tij.”
Trump dhe ekspansioni amerikan
Trump e nisi mandatin e tij të dytë me një retorikë të ngjashme, duke riemërtuar Gjirin e Meksikës në “Gjiri Amerikan” dhe duke premtuar se do të “zgjeronte fatin tonë të qartë deri te yjet”. Në fjalimin e tij në Kongres javën e kaluar, ai kujtoi gjeneratat e mëparshme amerikane që “ndërtuan pasurinë e tyre nga gurët dhe dheu i kufirit të rrezikshëm”.
Tek baza e tij e mbështetësve, Trump ka gjetur një lloj përkrahjeje për këto ide, të cilat dikur do të ishin konsideruar qesharake. Në faqen e tij të mbledhjes së fondeve, tani shiten bluza për 35 dollarë me sloganin “Le ta bëjmë Grenlandën përsëri të madhe”, ndërsa në Etsy shiten ilustrime artistike të Trumpit duke luftuar me një ari polar pranë një tabele “Në shitje”. Gjatë aktiviteteve inaugurale në Washington në janar, mbështetësit e Trumpit mbanin pankarta me mbishkrime si “Shurupi i Panjës MAGA” dhe “Le ta bëjmë Kanadanë përsëri të madhe”.
Disa aleatë të Trumpit në Kongres i kanë përqafuar me entuziazëm këto ide, duke propozuar ligje si “Aktin për ta bërë Grenlandën përsëri të madhe”, i cili autorizon qeverinë amerikane të marrë Grenlandën, dhe “Aktin për Tokën e Kuqe, të Bardhë dhe Blu”, i cili synon të ndryshojë emrin e Grenlandës dhe të lehtësojë blerjen e saj.
Ndërkohë, disa republikanë privatësisht i shohin me përçmim ambiciet ekspansioniste të Trumpit. Senatori Lindsey Graham, për shembull, i ka thënë atij se nëse Kanadaja bëhet shtet amerikan, ka shumë gjasa të votojë për demokratët në Senat.
Megjithatë, Trump mbetet i vendosur për zgjerimin territorial gjatë mandatit të tij. Ai e sheh këtë si një pjesë kyçe të trashëgimisë së tij, sipas pesë personave që kanë folur me të.
“Një mënyrë ose një tjetër, do ta marrim atë,” tha Trump gjatë një seance të përbashkët të Kongresit javën e kaluar.
