VDEKJA e personit më të vjetër në botë në moshën 118-vjeçare ka rindezur një debat që ka ndarë shkencëtarët për shekuj: A ka një kufi për sa kohë mund të jetojë një person i shëndetshëm? Pasi murgesha franceze Lucile Randon vdiq javën e kaluar, stërgjyshja spanjolle Maria Branyas Morera, e cila është 115 vjeçe, mban titullin e personit më të vjetër në botë, sipas Librit të Rekordeve Guinness.
Natyralisti francez i shekullit të 18-të, Georges-Louis Leclerc, i njohur si Comte de Busson, besonte se një person i shëndetshëm mund të jetonte më së shumti deri në njëqind. Që atëherë, përparimet në mjekësi dhe kushtet më të mira të jetesës e kanë shtyrë këtë kufi për disa dekada.
Një moment historik i ri u vendos në vitin 1995 kur francezja Jeanne Calment festoi ditëlindjen e saj të 120-të. Calment vdiq dy vjet më vonë në moshën 122-vjeçare. Ajo konsiderohet ende zyrtarisht personi më jetëgjatë që ka jetuar ndonjëherë.
Numri i njëqindvjeçarëve po rritet
Sipas të dhënave të OKB-së, në vitin 2021 kishte 593,000 njerëz mbi njëqind vjeç në botë. Një dekadë më parë, ato ishin 353,000. Numri i njëqindvjeçarëve pritet të dyfishohet në dhjetë vitet e ardhshme, sipas agjencisë Statisti.
Konti de Buffon do të habitej edhe nga rritja e numrit të personave mbi 110 vjeç. Numri i tyre u rrit në vitet 80 të shekullit të kaluar.
Kufiri natyror 115?
Pra, sa kohë mund të jetojë një person? Shkencëtarët nuk pajtohen për këtë, dhe disa besojnë se jetëgjatësia e specieve tona është rreptësisht e kufizuar biologjikisht. Në vitin 2016, gjenetistët raportuan në revistën Nature se nuk kishte pasur përmirësim në jetëgjatësinë e njeriut që nga fundi i viteve 1990.
Duke analizuar të dhënat demografike globale, ata zbuluan se jetëgjatësia maksimale është ulur që nga vdekja e Calment, megjithëse ka më shumë të moshuar në botë.
“Ata arritën në përfundimin se jetëgjatësia e njeriut ka një kufi natyror dhe se jetëgjatësia është e kufizuar në rreth 115 vjet,” i tha AFP demografja franceze Jean-Marie Robine. “Por kjo hipotezë kundërshtohet pjesërisht nga shumë demografë,” tha Robine, një ekspert për njëqindvjeçarët në institutin e kërkimeve mjekësore INSERM.
Në vitin 2018, hulumtimi zbuloi se shkalla e vdekjes, megjithëse rritet me moshën, ulet pas moshës 85 vjeç.
