Anëtari i Presidencës së Bosnjë dhe Hercegovinës, Željko Komšiç, mbajti sonte një fjalim në Vijeçnicë me rastin e Ditës së Pavarësisë së Bosnjë dhe Hercegovinës, ku ndër të tjera theksoi se bashkësia ndërkombëtare në Bosnjë dhe Hercegovinë nuk ekziston më.
“Të nderuar qytetare dhe qytetarë të Bosnjë dhe Hercegovinës, në fund të shekullit të kaluar, të përballur me një realitet të ri politik që u krijua pas rrëzimit të komunizmit dhe shpërbërjes së ish-shtetit të përbashkët, qytetarët e Bosnjë dhe Hercegovinës, përmes përfaqësuesve të tyre politikë të zgjedhur në zgjedhjet e para demokratike, më 1 mars 1992, morën rrugën e vetme të mundshme në atë kohë – rrugën e shpalljes së pavarësisë së Republikës së Bosnjë dhe Hercegovinës, rrugën e sovranitetit dhe të vetëvendosjes,” filloi Komshiç fjalimin e tij.
Ai theksoi se rrethanat historike dhe dëshira shekullore për pavarësi u bashkuan në një referendum të suksesshëm për pavarësinë, i cili vendosi themelet për njohjen ndërkombëtare të Republikës së Bosnjë dhe Hercegovinës.
“Njohje që duhej mbrojtur me armë, pasi fqinjët tanë u shndërruan në agresorë dhe nuk ishin të gatshëm të pranonin pavarësinë e Bosnjë dhe Hercegovinës si një fakt politik dhe ndërkombëtar. Njohjes ndërkombëtare i parapriu ajo që mund ta quajmë vetë-njohja jonë qytetare, ose ndërgjegjësimi se në luftën për pavarësinë e shtetit tonë mund dhe duhet të mbështetemi kryesisht te vetja dhe forcat tona,” tha Komshiç.
Ai nënvizoi se kjo ndërgjegje u shfaq në mënyrë praktike që në fillim të agresionit, kur institucionet republikane, veçanërisht Ministria e Brendshme e Republikës së Bosnjës dhe Hercegovinës, reaguan me vendosmëri në mbrojtjen e institucioneve jetike shtetërore dhe në mbrojtjen e jetëve të qytetarëve.
“Zhvillimi i mëtejshëm i ngjarjeve dhe rrjedha e agresionit e justifikuan këtë bindje. Forcat tona, të përqendruara brenda dhe rreth Ushtrisë së Republikës së Bosnjës dhe Hercegovinës, nën komandën e Presidencës së Bosnjës dhe Hercegovinës, mbetën mbështetja jonë e vetme në luftën për pavarësi. Jo vetëm që nuk mund të mbështeteshim te forcat ndërkombëtare, por faktori ndërkombëtar shpesh ishte në anën e agresorit, siç u pa në planet e propozuara të paqes, të cilat nuk e parashikonin Bosnjën dhe Hercegovinën si shtet, por herë si një bashkim shtetesh, herë si konfederatë, herë si diçka tjetër – por kurrë si një shtet i tërë,” tha Komshiç.
Ai kujtoi se ky qëndrim i faktorit ndërkombëtar ndaj Bosnjës dhe Hercegovinës vazhdoi deri në momentin kur u krijua dhe u organizua një Ushtri e fortë e Republikës së Bosnjës dhe Hercegovinës, e cila ishte e aftë të kryente operacione ushtarake komplekse dhe të arrinte fitore si taktike ashtu edhe strategjike.
“Vetëm pasi u bë e qartë se Bosnja dhe Hercegovina nuk do të zhdukej dhe se Ushtria e saj ishte një faktor i pathyeshëm, vetëm atëherë mundëm të llogarisnim në ndonjë formë ndihme nga forcat ndërkombëtare. Por, të mos e gënjejmë veten, kjo ndihmë nuk ishte rezultat i vullnetit të tyre ndërkombëtar apo simpatizimit të tyre për ne, por rezultat i forcës sonë të treguar në luftën për atdheun. E gjithë kjo na çon në një përfundim të bazuar në përvojën tonë kolektive: sa herë që jemi mbështetur te forcat tona, rezultatet e luftës sonë kanë qenë të dukshme dhe konkrete, ndërsa sa herë që jemi mbështetur te të tjerët për të mbrojtur jetët dhe atdheun tonë, rezultati ka qenë i dështuar. Dhe prandaj, sot nuk duhet të kemi asnjë dyshim mbi kë mund të mbështetemi në sfidat e ardhshme,” nënvizoi Komshiç.
Ai theksoi se duhet të mbështetemi te vetja, por edhe të bashkëpunojmë me të gjithë, si me Lindjen ashtu edhe me Perëndimin.
“Të bisedojmë dhe të bashkëpunojmë me këdo nëse kjo do të jetë në dobi të atdheut tonë. Të hedhim poshtë të gjitha kritikët e zakonshme dhe dashakeqe për përpjekjet tona për të krijuar kontakte ose bashkëpunim me shtete që janë padyshim miqësore ndaj vendit tonë. Nuk i detyrohemi askujt shpjegime apo justifikime. Ne i detyrohemi vetëm shtetit tonë dhe fëmijëve tanë, dhe e vetmja garanci për pavarësinë tonë janë detyrimet tona ndaj Bosnjës dhe Hercegovinës,” tha ai.
Komshiç vuri në dukje se marrëdhëniet ndërkombëtare që ekzistonin dikur tashmë nuk janë më.
“Nëse ne nuk po ndryshojmë aq shumë, dhe nëse ende ekziston në ne ai unitet që na bashkoi në mbrojtjen e atdheut para tridhjetë vitesh, sot duhet të jemi po aq të vetëdijshëm se rrethanat globale po ndryshojnë, ashtu siç ndryshuan kur ra Muri i Berlinit,” tha ai.
Ai theksoi se pasojat e këtyre ndryshimeve globale po ndihen edhe në Bosnjë dhe Hercegovinë.
“Prandaj, këtë Ditë të Pavarësisë e presim me praninë më të vogël politike të faktorit të huaj në Bosnjë dhe Hercegovinë që kemi pasur ndonjëherë. Duhet ta themi qartë dhe hapur se bashkësia ndërkombëtare dhe roli i saj në Bosnjë dhe Hercegovinë, si një mekanizëm konkret dhe efektiv, nuk ekziston më. Duhet ta largojmë atë nga fjalori ynë politik, akademik dhe çdo fushë tjetër, në mënyrë që të kapim hapin me zhvillimet e kohës,” theksoi Komšiç.
Ai përfundoi duke thënë se Bosnja dhe Hercegovina ka arsye për ekzistencën dhe mbijetesën e saj.
“Kjo është një njësi natyrore dhe shoqërore, dhe jo një konstruksion ideologjik apo politik i imponuar nga askush. Kjo njësi, nga vetë natyra e saj, është e pandashme dhe e pathyeshme, siç është dashuria e popullit boshnjak për atdheun e tij, e cila ka zgjatur me shekuj dhe do të zgjasë për aq kohë sa ekzistojmë. Të dashur qytetarë të Bosnjë dhe Hercegovinës, Gëzuar Ditën e Pavarësisë!” përfundoi Komšiç.
