Në Slloveni kanë pasuar reagime ndaj letrës së mbështetjes që kryetari i bashkisë së Lubjanës, Zoran Jankoviç, i dërgoi presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiç. Në këtë letër, ndër të tjera, ai e ftoi që të mos lejojë që presionet ose sulmet ta lëkundin drejtimin që ka përcaktuar për Serbinë dhe i ofroi ndihmë të pakushtëzuar.
Udhëheqja shtetërore sllovene u distancua nga këto deklarata. Zyra e presidentes së republikës theksoi se deklaratat e Jankoviçit nuk përfaqësojnë qëndrimin zyrtar të Sllovenisë, njësoj si edhe Ministria e Punëve të Jashtme. Ish-eurodeputeti Klemen Grošelj kërkoi falje studentëve serbë, ndërsa qindra qytetarë të Lubjanës i dërguan mesazh kryetarit të bashkisë: “Jo në emrin tonë.”
Të premten, gjatë një tubimi të komunitetit serb në kryeqytetin austriak, këngëtari Magnifico nderoi rininë serbe me një melodi dhe tekst të njohur. Në të njëjtën kohë, miku i tij i vjetër, Jankoviç, këtë javë mori një qëndrim diametralisht të kundërt, shkruan 24ur.
“Kam thënë se Vuçiçi është miku im dhe do të qëndroj në këtë qëndrim. Nëse ai nuk do të jetë më, e përsëris, nëse ai nuk do të jetë më, serbët do ta kuptojnë se çfarë kanë pasur,” deklaroi Jankoviç të martën.
Menjëherë pas kësaj, ai dërgoi një sinjal edhe më të fuqishëm politik – një letër për presidentin e Serbisë. “Në këto momente të vështira dhe kritike, kur Serbia përballet me shumë sfida, dëshiroj t’ju shpreh mbështetje të sinqertë dhe mirënjohje për gjithçka që keni bërë për zhvillimin dhe stabilitetin e shtetit. Udhëheqja, vendosmëria dhe vizioni juaj janë kyç për përparimin që ka arritur Serbia vitet e fundit, dhe jam i bindur se ky rrugëtim duhet të vazhdojë.”
Reagimet e udhëheqjes politike
Lajmi për mbështetjen e kryetarit të bashkisë së kryeqytetit slloven u përhap në mediat serbe, duke ngritur pyetjen – a po i ofron Vuçiçit mbështetje në emër të Lubjanës, madje edhe të shtetit? “Kjo është mbështetja e tij personale. Zoran Jankoviç është kryetar bashkie dhe si i tillë i dha mbështetje presidentit Vuçiç,” komentoi zëvendëskryeministri Matej Arçon.
Zyra e presidentes së republikës theksoi se ky nuk është qëndrimi zyrtar i Sllovenisë, as i presidentes. Gjithashtu, u deklarua se ajo nuk komenton situatat politike të brendshme të shteteve të tjera, por parimet e saj janë të qarta – ajo dënon çdo formë dhune dhe mbështet lirinë e shprehjes si një të drejtë themelore të njeriut.
Edhe Ministria e Punëve të Jashtme deklaroi qartë: “Deklaratat e kryetarit të bashkisë së Lubjanës nuk përfaqësojnë qëndrimet zyrtare të Sllovenisë.” Po ashtu, u theksua se të rinjtë dhe shoqëria civile janë mbajtësit kryesorë të së ardhmes së çdo komuniteti.
Letra e qytetarëve të Lubjanës
Kundërshtimi ndaj letrës së Jankoviçit erdhi edhe nga qytetarë të angazhuar të Lubjanës. Ata nuk e pranojnë pretendimin se kjo është një mbështetje e pavarur nga pozita e tij si kryetar bashkie. Nëse kjo ishte me të vërtetë një veprim privat, thanë ata, ai mund ta kishte shprehur mbështetjen përmes një telefonate.
“Thjesht nuk është e drejtë, sepse shumica e qytetarëve të Lubjanës, jam e bindur, mbështesin ata që kundërshtojnë Vuçiçin – i cili ka një histori shumë, shumë të shëmtuar pas vetes, gjatë dhe pas luftës, me racizëm ndaj shqiptarëve, boshnjakëve, kroatëve dhe, herë pas here, të mos harrojmë, edhe ndaj sllovenëve,” tha historiania e letërsisë dhe antropologia Svetlana Slapšak, nismëtarja e parë e një peticioni në mbështetje të protestuesve serbë.
Ish-ministri i Punëve të Jashtme, Ivo Vajgl, dhe ish-eurodeputeti Klemen Grošelj kërkuan falje rinisë serbe. “Kam frikë se jemi sërish në të njëjtën pikë si me atë dokumentin famëkeq jozyrtar, ku flitej për shpërbërjen paqësore të Bosnjë-Hercegovinës. Mungesa e një reagimi ndaj kësaj letre, së bashku me kontekstin, krijon një imazh shumë negativ për Slloveninë në Ballkanin Perëndimor,” paralajmëroi Grošelj.
Për këtë arsye, ai ka nisur një peticion me të cilin synon të zhbëjë përshtypjen se letra e Jankoviçit përfaqëson qëndrimin zyrtar të Sllovenisë. Ai gjithashtu dëshiron të theksojë se shumica e sllovenëve besojnë në vlerat demokratike, gjë që, kur bëhet fjalë për Vuçiçin, sipas Grošeljt, nuk mund të thuhet.
