Disa nga trupat e 15 punonjësve shëndetësorë palestinezë dhe ekipeve të shpëtimit, të cilët u vranë nga forcat izraelite dhe u varrosën në një varr masiv në Gaza nëntë ditë më parë, janë gjetur me duar ose këmbë të lidhura dhe me plagë plumbash në kokë dhe gjoks, sipas dy dëshmitarëve okularë.
Dëshmitë e tyre shtohen mbi provat në rritje që tregojnë për një krim të mundshëm të rëndë lufte më 23 mars, kur ekipet e ndihmës së shpejtë të Gjysmëhënës së Kuqe Palestineze dhe të mbrojtjes civile u dërguan në vendin e një sulmi ajror në orët e hershme të mëngjesit në lagjen al-Hashashin në Rafah, qyteti më jugor i Gazës.
Ekipet ndërkombëtare humanitare u lejuan të hynin në vendngjarje vetëm këtë fundjavë. Një trup u nxor të shtunën. Katërmbëdhjetë të tjerë u gjetën të dielën në një varr me rërë dhe u dërguan për autopsi në qytetin e afërt Khan Younis.
Dr. Ahmed al-Farra, mjek i lartë në kompleksin mjekësor Nasser në Khan Younis, dëshmoi për ardhjen e trupave.
“Munda të shihja tre trupa kur u sollën në spitalin Nasser. Ata kishin plumba në gjoks dhe në kokë. Ishin ekzekutuar. Kishin duart e lidhura. Ishin lidhur në mënyrë që të mos mund të lëviznin, e më pas ishin vrarë,” tha Farra.
Ai publikoi fotografi për të cilat tha se i kishte bërë njërit prej të vdekurve pas mbërritjes në spital. Në to shihet një dorë me këmishë të zezë me mëngë të gjata dhe një spango e zezë e lidhur rreth kyçit të dorës.
Një dëshmitar tjetër, zyrtar i një agjencie ndërkombëtare humanitare që mori pjesë në nxjerrjen e trupave në Rafah të dielën, po ashtu tha se kishte parë dëshmi që tregonin se një prej viktimave ishte qëlluar pasi ishte ndaluar.
“I pashë trupat me sytë e mi kur i gjetëm në varrin masiv. Kishin shenja të shumëfishta plumbash në gjoks. Njëri kishte këmbët e lidhura. Një tjetër ishte qëlluar në kokë. Ishin ekzekutuar,” tha ai për Guardian, duke kërkuar të mbetet anonim për arsye sigurie.
Raportimet përputhen me deklaratat e zyrtarëve të lartë të Gjysmëhënës së Kuqe Palestineze, Mbrojtjes Civile Palestineze dhe Ministrisë së Shëndetësisë së Gazës, të cilët thanë se disa nga viktimat ishin qëlluar pasi u arrestuan dhe u lidhën nga trupat izraelite.
Krimi ndodhi pasi qeveria izraelite përfundoi një armëpushim dy mujor dhe rifilloi fushatën ushtarake kundër Hamasit dhe grupeve të tjera militante më 17 mars, me bombardime të rënda ajrore dhe operacione tokësore. Qytetarëve të Rafahut u ishte urdhëruar të largoheshin nga qyteti të hënën, para fillimit të operacioneve tokësore.
Gjykata Penale Ndërkombëtare (ICC) ka lëshuar në nëntor urdhër-arreste për krime lufte ndaj kryeministrit Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrit të tij të mbrojtjes, Yoav Gallant, dhe prokurori i ICC-së ka deklaruar se ende po heton forcat izraelite dhe Hamasin për dyshime për krime.
Beson se viktimat u vranë më 23 mars – dy prej tyre në orët e para të mëngjesit kur ambulanca e tyre u përball me zjarrin izraelit ndërsa po shkonin për të ndihmuar të plagosurit nga një sulm ajror. Trembëdhjetë të tjerët ndodheshin në një karvan ambulancash dhe automjetesh të mbrojtjes civile që ishin nisur për të tërhequr trupat e dy kolegëve të vrarë. Njëri nga të vdekurit ishte punonjës i OKB-së. Një punonjës i Gjysmëhënës së Kuqe, Assad al-Nassasra, ende rezulton i zhdukur.
OKB ka deklaruar se automjetet e ndihmës së shpejtë dhe të tjera ishin varrosur me buldozerë bashkë me trupat, si duket për të fshehur vrasjet. Një video e shpërndarë nga ekipi i shpëtimit të OKB-së tregon një makinë të shkatërruar të OKB-së, një ambulancë dhe një automjet zjarrfikës të shtypur dhe të varrosur në rërë nga ushtria izraelite.
“Ky është një goditje e rëndë për ne… Këta njerëz janë vrarë,” tha Jens Laerke, zëdhënës i Zyrës së OKB-së për Koordinimin e Ndihmës.
Ushtria izraelite tha se “vlerësimi fillestar” i saj tregon se trupat hapën zjarr ndaj disa automjeteve që “afroheshin në mënyrë të dyshimtë drejt forcave të IDF pa drita apo sinjale emergjente”, dhe pretendoi, pa prova për momentin, se militantët e Hamasit kishin përdorur ambulancat si mbulim.
IDF ende nuk ka dhënë përgjigje për pyetjet e paraqitura që të hënën, në lidhje me varrosjen e trupave dhe automjeteve ose akuzat për ekzekutime pas arrestimit.
Dr. Bashar Murad, drejtor i programeve shëndetësore të Gjysmëhënës së Kuqe në Gaza, tha se të paktën një nga trupat kishte duart e lidhura dhe se njëri prej punonjësve ishte në lidhje telefonike me qendrën kur ndodhi sulmi.
Gjatë atij thirrjeje, sipas Muradit, dëgjoheshin të shtëna nga afër si dhe zëra të ushtarëve izraelitë që flisnin hebraisht, duke urdhëruar arrestimin e disave nga punonjësit shëndetësorë.
“Thirrja nuk është incizuar, por është e qartë që ushtarët ishin afër dhe u dëgjuan të shtëna. Një prej frazave ishte: ‘Mbledhini përballë murit dhe sillni lidhëse për t’i lidhur’,” tha Murad.
Zëdhënësi i mbrojtjes civile palestineze, Mahmoud Basal, tha se trupat ishin goditur me rreth 20 plumba secili dhe se të paktën një kishte këmbët e lidhura.
Në një deklaratë të Ministrisë së Shëndetësisë të Gazës të publikuar të hënën thuhej: “Ata janë ekzekutuar, disa prej tyre me pranga dhe plagë në kokë e gjoks. Janë varrosur në një gropë të thellë për të mos u identifikuar.”
IDF të hënën lëshoi urdhra për evakuimin e pjesës më të madhe të Rafahut, duke sinjalizuar se një operacion i madh tokësor mund të jetë pranë, vetëm tetë ditë pas vrasjes së ekipeve të ndihmës.
Sipas Gjysmëhënës së Kuqe, një ambulancë u dërgua për të marrë viktimat e një sulmi ajror në orët e para të 23 marsit. Njëra arriti në spital, por me të dytën kontakti u humb në orën 3:30 të mëngjesit. Raporti i parë tregoi se ndaj saj ishte hapur zjarr dhe dy mjekët në të ishin vrarë.
Presidenti i Gjysmëhënës së Kuqe Palestineze, Dr. Younis al-Khatib, tha se IDF kishte penguar për disa ditë nxjerrjen e trupave. IDF pretendon se lejoi evakuimin sapo “rrethanat operacionale” e mundësuan.
“Trupat ishin të vështira për t’u nxjerrë, sepse ishin varrosur në rërë dhe disa kishin shenja dekompozimi,” tha Gjysmëhëna e Kuqe.
Varrimi i tyre u shty për shkak të autopsisë në spitalin Nasser. Autopsia tani është kryer, sipas burimeve spitalore, dhe raporti i plotë pritet të dorëzohet Ministrisë së Shëndetësisë së Gazës brenda 10 ditësh.
