Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu do të bëhet lideri i parë i huaj që takohet me presidentin amerikan Donald Trump të martën, në një moment kur po zhvillohen negociata të rëndësishme për armëpushim në Gaza dhe dhuna në Bregun Perëndimor është në rritje.
Edhe pse Netanyahu dhe Trump kanë pasur marrëdhënie të ngushta për vite me radhë, dinamika mes tyre mund të ndryshojë. Netanyahu vjen në Uashington në një pozicion të dobësuar politik, përballur me presione të brendshme dhe rënie të popullaritetit në Izrael. Politika e tij e ashpër ndaj Gazës nuk ka arritur objektivat e plota ushtarake, ndërsa pritet që Trump t’i kërkojë fleksibilitet për arritjen e një marrëveshjeje për armëpushim.
Presidenti amerikan synon t’i japë fund luftës në Gaza për t’u fokusuar në prioritete të tjera rajonale, përfshirë normalizimin e marrëdhënieve mes Izraelit dhe Arabisë Saudite. Për këtë arsye, Netanyahu ndodhet përballë një dileme – ndërsa përpiqet të ruajë koalicionin e tij të qëndrueshëm, në Uashington pritet të përballet me presione për të arritur një marrëveshje që përfshin lirimin e pengjeve izraelite dhe reduktimin e aktiviteteve ushtarake në Gaza.
A do të vazhdojë Izraeli luftën?
E ardhmja e luftës në Gaza do të jetë çështje kyçe në bisedime. Pak para nisjes për në SHBA, Netanyahu shtyu dërgimin e ekipit negociator në Katar, duke pritur rezultatin e takimit me Trumpin. Nga njëra anë, administrata amerikane insiston në përshpejtimin e procesit të paqes, ndërsa nga ana tjetër, Netanyahu heziton për shkak të presioneve që përjeton brenda qeverisë së tij.
Trump kërkon që marrëveshja të mbyllet sa më shpejt për të mundësuar tërheqjen e Izraelit nga Gaza, por janë shfaqur ide kontroverse, si zhvendosja e popullsisë palestineze nga Gaza, që përputhet me qëllimet e krahut të djathtë izraelit. Edhe pse objektivi i presidentit amerikan është largimi i Hamasit nga pushteti në Gaza, realizimi i këtij plani mbetet i pasigurt.
Vendbanimet në Bregun Perëndimor dhe mundësia e aneksimit
Një nga temat që mund të diskutohet është vazhdimi i ndërtimit të vendbanimeve izraelite në Bregun Perëndimor të okupuar dhe mundësia e aneksimit të tyre. Qeveria e Netanyahu-t po rrit në mënyrë agresive numrin e vendbanimeve, ndërsa dhuna ndaj palestinezëve është në rritje.
Administrata e Trump-it deri tani nuk ka marrë një qëndrim të qartë mbi këtë çështje, por qeveria izraelite shpreh hapur ambicien për të aneksuar pjesë të caktuara të Bregut Perëndimor. Kjo mund të krijojë probleme për planet amerikane të normalizimit të marrëdhënieve me vendet arabe, pasi është e pamundur që Arabia Saudite të mbështesë lëvizje që cenojnë të drejtat palestineze.
Kryeministri izraelit përballet me presione të brendshme në rritje, përfshirë kërkesat e krahut të djathtë për vazhdimin e luftës në Gaza dhe kërcënimet e fraksioneve ultra-ortodokse që kërkojnë ndryshime në politikën ushtarake. Fati i tij politik varet shumë nga vazhdimi i konfliktit, pasi një armëpushim mund të dobësojë pozicionin e tij në koalicion.
Ndërkohë, Trump nuk është i kënaqur me një konflikt të zgjatur që pengon ambiciet e tij diplomatike. Nëse Netanyahu dëshiron të mbajë mbështetjen e Uashingtonit, ai do të duhet të tregojë gatishmëri për kompromis – por mbetet për t’u parë se sa do të mund të balancojë mes kërkesave ndërkombëtare dhe presioneve të brendshme.
Më në fund, pritet të diskutohet edhe mbi menaxhimin e ardhshëm të Gazës. Edhe pse ekziston një konsensus që Hamasi duhet të largohet nga pushteti, strategjitë për të arritur këtë qëllim ndryshojnë. Ndërsa Netanyahu preferon presionin ushtarak, administrata amerikane po shqyrton zgjidhje alternative, përfshirë përfshirjen e Autoritetit Palestinez në menaxhimin e kalimeve kyçe.
Izraeli vazhdon të mbajë kontrollin ushtarak mbi pjesë të caktuara të Gazës, duke krijuar një zonë tampon, por një zgjidhje afatgjatë nuk është ende në horizont. Administrata Trump ofron propozime të ndryshme, por një plan konkret mbetet i paqartë. Në këtë kontekst, Netanyahu shkon në Uashington me një situatë të pasigurt në duar – duke u përpjekur të balancojë mes pritshmërive amerikane, sfidave politike të brendshme dhe ambicieve të tij personale.
