Kryeministri Benjamin Netanyahu u largua nga Izraeli të dielën për t’u takuar me presidentin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, duke shpresuar të rivendosë marrëdhëniet me Uashingtonin pas tensioneve me administratën e mëparshme për shkak të luftës në Gaza.
Netanyahu, si lideri i parë i huaj që viziton Trumpin pas inaugurimit të tij muajin e kaluar, po udhëton ndërsa një armëpushim gjashtë-javor në Gaza ende është në fuqi dhe bisedimet për fazën e dytë pritet të fillojnë këtë javë.
“Vendimet që kemi marrë gjatë luftës tashmë kanë ndryshuar fytyrën e Lindjes së Mesme. Vendimet tona dhe guximi i ushtarëve tanë kanë riformuar hartën. Por besoj se, duke bashkëpunuar ngushtë me presidentin Trump, mund ta riformësojmë atë edhe më shumë dhe për mirë,” tha Netanyahu.
Gjatë mandatit të tij të mëparshëm, Trump i dha Netanyahut disa suksese, duke përfshirë zhvendosjen e ambasadës amerikane në Jerusalem dhe nënshkrimin e Marrëveshjeve Abraham, me të cilat u normalizuan marrëdhëniet e Izraelit me disa shtete arabe, përfshirë Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Bahreinin.
Administrata e re e Trumpit përfshin disa figura pro-izraelite që pritet të mbështesin zgjerimin e vendbanimeve izraelite në Bregun Perëndimor të okupuar dhe të kundërshtojnë presionet ndërkombëtare për shkak të luftës në Gaza.
Ndryshime të mundshme të reja
Përveç armëpushimit, pritet që bisedimet të fokusohen te Arabia Saudite dhe Irani, të cilët vitin e kaluar lëshuan qindra raketa dhe drone ndaj Izraelit.
Trump, në vitin 2018, u tërhoq nga marrëveshja ndërkombëtare bërthamore me Teheranin, dhe si ai ashtu edhe Netanyahu kanë premtuar se do ta parandalojnë Iranin të zhvillojë armë bërthamore. Ndërkohë, në Iran po rriten shqetësimet se presidenti i ri mund t’i japë Netanyahut dritën jeshile për një sulm ndaj objekteve bërthamore iraniane.
Të dy liderët kanë kërkuar gjithashtu të përfshijnë Arabinë Saudite në marrëveshje të reja rajonale bazuar në Marrëveshjet Abraham, dhe Trump ka deklaruar se pret që Rijadi të bashkohet. Arabia Saudite gjithashtu ka premtuar një paketë investimesh amerikane që Trump dëshiron ta rrisë në një trilion dollarë.
Për Netanyahun, i cili përballet me izolim ndërkombëtar për shkak të luftës në Gaza dhe me një urdhër arresti nga Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC) për akuza për krime lufte, kjo vizitë është një mundësi për të forcuar referencat e tij diplomatike në Uashington, që ka dënuar ashpër ICC-në.
Megjithëse ish-presidenti Joe Biden mbështeti Izraelin gjatë luftës në Gaza, marrëdhëniet shpesh kanë qenë të tensionuara dhe Netanyahu nuk ka vizituar Shtëpinë e Bardhë që kur u rikthye në postin e kryeministrit në fund të vitit 2022.
Presione të ndryshme
Netanyahu gjithashtu po përpiqet të balancojë presionet kundërshtuese brenda koalicionit të tij.
Qëndrimi i palëkundur izraelit ndaj çdo përparimi drejt shtetit palestinez, që është përforcuar më tej pas luftës në Gaza, përbën një pengesë potenciale për një marrëveshje me Arabinë Saudite, e cila më parë ka insistuar në një zgjidhje të paktën minimale për një shtet të pavarur palestinez.
Marrëveshja për armëpushimin në Gaza, e ndërmjetësuar nga i dërguari i Trumpit për Lindjen e Mesme, Steve Witkoff, gjithashtu është përballur me rezistencë të fortë nga linjat e ashpra, të cilët pretendojnë se ajo i dha fund luftimeve përpara se Hamasi të mposhtej përfundimisht.
Eldad Shavit, një ish-zyrtar i inteligjencës që ka punuar në zyrën e kryeministrit, tha se duket se Netanyahu po balancon midis presionit të Trumpit për të respektuar armëpushimin dhe opozitës së brendshme ndaj asaj marrëveshjeje.
“Ai dëshiron të jetë i sigurt se Trump është në anën e tij, por gjithashtu dëshiron të sigurojë që qeveria e tij të mos rrëzohet,” tha Shavit.
