Në një marrëveshje të pazakontë mes Shteteve të Bashkuara dhe El Salvadorit, më shumë se 200 persona, të cilët Shtëpia e Bardhë i ka identifikuar si anëtarë të bandave kriminale, janë deportuar në këtë vend të Amerikës Qendrore, pavarësisht një ndalese gjyqësore.
Ky veprim ka shkaktuar reagime të ashpra në qarqet ligjore dhe politike, ndërsa zyrtarët amerikanë dhe salvadorianë e kanë cilësuar atë si një goditje të vendosur ndaj krimit të organizuar.
Deportimi përkundër ndalimit gjyqësor
Presidenti i El Salvadorit, Nayib Bukele, ka njoftuar në rrjetet sociale se 238 anëtarë të bandës venezueliane Tren de Aragua dhe 23 pjesëtarë të bandës famëkeqe MS-13 kanë mbërritur në Salvador të dielën në mëngjes. Megjithatë, as qeveria amerikane dhe as ajo salvadoriane nuk kanë zbuluar identitetin e të deportuarve apo prova mbi të kaluarën e tyre kriminale.
Vendimi për deportim hasi në pengesa ligjore kur gjyqtari federal amerikan James Boasberg lëshoi një urdhër 14-ditor për ndalimin e deportimeve. Sipas mediave amerikane, megjithatë, avionët me të deportuarit kishin lënë tashmë territorin amerikan kur u dha urdhri për kthimin e tyre. Në këtë situatë, Bukele reagoi me një koment sarkastik në rrjetet sociale: “Ups… Shumë vonë”.
Administrata e Donald Trump mohoi shkeljen e vendimit gjyqësor, duke pretenduar se deportimet ndodhën para dhënies së urdhrit. Zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt, e cilësoi vendimin gjyqësor si “të pabazuar ligjërisht”, pasi deportimet tashmë ishin ekzekutuar.
Në justifikimin e tij, Trump u bazua në Alien Enemies Act të vitit 1798, një ligj që lejon deportimin e individëve nga “kombet armike” pa proces gjyqësor. Ky ligj u përdor për herë të fundit gjatë Luftës së Dytë Botërore, kur qindra-mijëra amerikanë me origjinë japoneze u internuan në kampe. Trump e akuzoi bandën Tren de Aragua për një “pushtim të dhunshëm” në SHBA dhe e shpalli atë një kërcënim për sigurinë kombëtare.
Reagime dhe kritika ndërkombëtare
Ky vendim ka shkaktuar reagime të ashpra nga organizatat ndërkombëtare për të drejtat e njeriut. Amnesty International e cilësoi deportimin si “një tjetër shembull i politikave raciste të administratës Trump”.
Ndërkohë, qeveria e Venezuelës e dënoi ashpër vendimin, duke akuzuar Trumpin për “kriminalizim të padrejtë të emigrantëve venezuelianë”. Madje, qeveria venezueliane e krahasoi këtë veprim me periudhat më të errëta të historisë njerëzore, duke përmendur skllavërinë dhe kampet naziste.
Rregullat e rrepta në burgun Cecot
Pas mbërritjes në Salvador, të deportuarit u transferuan në Cecot (Centro de Confinamiento del Terrorismo), një super-burg që ka kapacitet për 40.000 të burgosur.
Bukele publikoi një video dramatike, ku të burgosurit shihen të prangosur, me kokat ulur, të rrethuar nga roje të armatosura rëndë. Pamjet tregojnë gjithashtu prerjen e flokëve të të burgosurve para se të dërgoheshin në qelitë e tyre.
Bukele deklaroi se të deportuarit do të mbahen në burg të paktën për një vit, me mundësinë e shtyrjes së këtij afati. Ky burg është pjesë e strategjisë së tij kundër krimit, por është kritikuar nga organizatat e të drejtave të njeriut për praktika çnjerëzore, përfshirë torturën dhe trajtimin mizor të të burgosurve.
Përforcimi i marrëdhënieve SHBA-Salvador
Kjo marrëveshje shënon një forcim të lidhjeve diplomatike mes SHBA-së dhe El Salvadorit. Trump falënderoi Bukelen për bashkëpunimin, ndërsa sekretari i Shtetit, Marco Rubio, e cilësoi presidentin salvadorian si “një aleat të vërtetë në luftën kundër krimit”.
Trump, i cili po përballet me sfida për të zbatuar politikat e tij të ashpra të emigracionit, po përpiqet që me këtë veprim të përmbushë premtimin e tij elektoral për deportime masive. Edhe pse numri i kalimeve të paligjshme të kufirit ka rënë ndjeshëm nga fillimi i mandatit të tij të dytë, ai vazhdon të jetë i pakënaqur me ritmin e ngadaltë të deportimeve.
