Operacioni mjeshtëror i inteligjencës amerikane: Si u “vjedh” helikopteri më i avancuar sovjetik

Në vitin 1988, thellë në Sahel, ndërsa Libia e Muammar Gaddafit po përdorte paqëndrueshmërinë në Çad për të zgjeruar territorin e saj, u zhvillua një operacion i guximshëm për të marrë një nga helikopterët sulmues më të avancuar të Bashkimit Sovjetik.

Mi-24 Hind libian u braktis në një postë jo larg kufirit Libian-Çad të siguruar nga rebelët Çadianë të mbështetur nga Perëndimi. Megjithëse helikopteri ishte nominalisht në duar miqësore, do të ishte një sfidë për ta zhvendosur atë nga një zonë e rrezikshme aq afër kërcënimit të avionëve luftarakë libianë.

Në mungesë të një piloti që mund të fluturonte mjetin në një territor miqësor, siç kishte bërë piloti irakian MiG-21 Fishbed Munir Redfa në 1966, nxjerrja ishte e ndërlikuar dhe kërkonte një plan që shkonte përtej praktikës normale ushtarake.

CIA, pasi u dha rebelëve të Çadit 2 milionë dollarë dhe disa raketa Stinger, bëri plane për të përdorur një helikopter transporti Chinook me dy rotorë për të ngritur Hind.

Megjithëse u kryen teste të gjera ngritëse, kishte ende disa dyshime në lidhje me aftësinë e ngritjes. Vetëm disa vite më parë, dështimi i Operacionit Eagle Claw, një përpjekje për të liruar pengjet në Iran, hodhi dyshime mbi aftësitë e helikopterëve amerikanë për ngritjen e rëndë. Sidoqoftë, ata vendosën të provonin.

Në fund të natës, dy Chinooks fluturuan drejt bazës së braktisur libiane, të ndjekur nga një aeroplan C-130 Hercules. Ata mbërritën dhe çmontuan helikopterin dhe me pjesët në njërin helikopter dhe trupin e helikopterit të varur nën tjetrin, do të ngriheshin sërish për t’u kthyer.

Në fund, plani rezultoi i suksesshëm. Helikopteri pjesërisht i çmontuar u vendos nën një Chinook dhe u fluturua për të siguruar në Çadin jugor. Megjithëse një stuhi rëre kërcënoi avionin e kthimit të ngadaltë dhe të ngarkuar rëndë, helikopteri u ngarkua përfundimisht në një C-5 Galaxy për t’u transportuar në SHBA.

Por pse ishte e nevojshme të kryhej një plan kaq kompleks për një helikopter. Ndërsa SHBA-ja dhe Bashkimi Sovjetik u përplasën në një mori konfliktesh ndërmjetësuese në mbarë botën, asgjë nuk ishte më e rëndësishme sesa gjetja e një avantazhi teknologjik. Çdo njohuri e vogël mbi funksionimin e brendshëm të strategjisë dhe pajisjeve ushtarake të kundërshtarëve të tyre ishte e paçmueshme. Me Mi-24 në dorë, vendet perëndimore zhvilluan armë dhe taktika për t’i rrëzuar ato.

Edhe pas përfundimit të Luftës së Ftohtë, rëndësia e ekzaminimit të pajisjeve të kundërshtarit dhe mbrojtjes së armëve të avancuara nga rënia në duart e tyre, mbeti shumë e rëndësishme. Është për këtë arsye që Navy SEAL shkatërruan helikopterin e tyre të dëmtuar gjatë sulmit në kompleksin e Osama Bin-Laden në Pakistan, megjithëse disa pjesë të helikopterit të shkatërruar thuhet se mbërritën në Kinë dhe Rusi për analiza.

 

Kategoritë
BotaLajme