Presidenti rus Vladimir Putin ka shpallur një armëpushim të përkohshëm në Ukrainë – një lëvizje që ka ngjallur menjëherë reagime dhe dyshime, veçanërisht për faktin se një propozim i ngjashëm ishte refuzuar nga vetë ai në vitin 2022, kur u parashtrua nga Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, António Guterres.
Në pamje të parë, ky vendim i papritur mund të interpretohet si një reagim ndaj paralajmërimeve të qarta nga Uashingtoni. Presidenti amerikan Donald Trump ka sinjalizuar se SHBA-të do të tërhiqen nga roli i ndërmjetësit nëse palët vazhdojnë ta bëjnë dialogun të pamundur. Mesazhe të ngjashme janë dhënë edhe nga sekretari i shtetit, Marco Rubio, i cili ka vendosur një afat të shkurtër për përparim në negociata.
Në këtë kontekst, Kremlini po përpiqet të marrë iniciativën – jo përmes tërheqjes ushtarake, por përmes një lëvizjeje taktike që synon të ndryshojë perceptimin ndërkombëtar. Duke propozuar një armëpushim, sado të shkurtër, Rusia dëshiron të shfaqet si pala që “kërkon paqe”, jo si agresori që për vite ka shtypur Ukrainën ushtarakisht.
Ukrainasit skeptikë: “Nuk i besojmë fjalëve”
Armëpushimi i shpallur zgjat vetëm dy ditë dhe është njëanshëm – pa një marrëveshje paraprake me Kievin. Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky reagoi me kujdes, duke thënë se Ukraina do të veprojë “bazuar në atë që Rusia realisht bën”, ndërsa theksoi se sulmet ruse në disa fronte vazhdojnë, gjë që e bën të vështirë të besohet në qëllimet e vërteta të Kremlinit.
Dyshimet e Kievit nuk janë pa bazë. Në janar 2023, Rusia shpalli një “armëpushim festiv” për Krishtlindje, i cili rezultoi vetëm një deklaratë pa pasoja në terren – artileria nuk ndaloi dhe ofensiva ruse vazhdoi, veçanërisht në Bahmut, qytet që më vonë u pushtua dhe u shkatërrua plotësisht.
Nga 2022 në 2025: Çfarë ka ndryshuar?
Në vitin 2022, bota përpiqej ta ndalte një luftë që sapo kishte shpërthyer dhe ende kishte hapësirë për diplomaci të sinqertë. Sot, pas tri vitesh lufte brutale dhe krimesh të dokumentuara, peizazhi politik është ndryshuar – veçanërisht në SHBA, ku administrata e Trump është më pak e përkushtuar ndaj mbështetjes për Ukrainën.
Putin duket se po e shfrytëzon këtë vakum diplomatik. Me një armëpushim të pjesshëm, mund të përpiqet të ndryshojë narrativën: nëse Ukraina refuzon ose nuk i përgjigjet pozitivisht, Kremlini mund të pretendojë se “Kievi nuk do paqe” – veçanërisht nëse Uashingtoni është i gatshëm të pranojë një interpretim të tillë.
Realisht, çfarë synon Rusia?
Ky armëpushim është më shumë një manovër diplomatike dhe mediatike sesa një reflektim i ndonjë ndryshimi thelbësor në strategjinë ruse. Derisa të ndalet zjarri real në terren dhe të shihen hapa konkretë për ulje të tensioneve, deklaratat nga Moska do të mbeten – në sytë e Ukrainës dhe shumë aleatëve perëndimorë – thjesht një tjetër përpjekje për të fituar kohë dhe simpati ndërkombëtare.
Në fund, Ukraina nuk ka luksin të besojë fjalë – ajo i gjykon veprimet.
