Presidenti rus Vladimir Putin ka mbërritur sot në Iran, në kuadrin e forcimit të marrëdhënieve mes dy vendeve dhe formimin e një aleance. Rikujtojmë se Rusia dhe Irani janë vendet më të goditura nga sanksionet perëndimore, sipas Daily Mail.
Udhëheqësi rus do të takohet me Presidentin Raisi dhe Ayatollah Khamenei, udhëheqësin suprem të Republikës Islamike – një takim që synon të forcojë marrëdhëniet midis regjimeve. Kjo është hera e dytë që Putin udhëton jashtë vendit që nga fillimi i pushtimit brutal të Ukrainës pesë muaj më parë.
Takimi vjen mes paralajmërimeve të SHBA-së javën e kaluar se Irani po përgatitet t’i shesë Rusisë drone për t’i përdorur në luftën kundër Ukrainës. Këshilltari i Sigurisë Kombëtare, Jake Sullivan, tha se Teherani po planifikon t’i ofrojë Moskës qindra dronë luftarakë dhe ushtarët iranianë do të trajnojnë homologët e tyre rusë se si t’i përdorin ato.
Takimi ka një kuptim simbolik për Putinin, pasi po përpiqet të tregojë fuqinë ndërkombëtare ruse ndërsa vendi po izolohet gjithnjë e më shumë dhe po zhytet më thellë në konfrontimin me Perëndimin.
Një nga anëtarët e Dumës ruse rus Yevgeny Popov tha se të dy kombet do të formojnë ‘boshtin e së mirës’, duke u tallur me përshkrimin e Xhorxh W. Bush për ‘boshtin e së keqes’ që përfshinte Iranin, Irakun dhe Korenë e Veriut.
Andrey Kortunov, kreu i Këshillit të Çështjeve Ndërkombëtare Ruse, tha: “Kjo është një vizitë e rëndësishme për Putinin. Kremlini nuk dëshiron që të izolohet ndërkombëtarisht.
A janë ende të nxehta tensionet mes SHBA-së dhe Iranit?
Takimi vjen vetëm disa ditë pasi presidenti amerikan Joe Biden vizitoi Izraelin dhe Arabinë Saudite – rivalët kryesorë të Iranit në rajon. Irani ka avancuar me shpejtësi në zhvillimin e programit të tij bërthamor që kur ish-presidenti Donald Trump hoqi dorë nga marrëveshja bërthamore dhe rivendosi sanksionet dërrmuese, ndërsa Rusia gjithashtu ka lëshuar shpesh paralajmërime për sulme bërthamore kundër Perëndimit, raporton abcnews.al.
I mbështetur nga një anë nga Perëndimi dhe rivalët e tij rajonalë, Irani po rrit pasurimin e uraniumit, duke shtypur disidencën dhe mbajtur qëndrime optimiste dhe të vijës së ashpër që synojnë të parandalojnë rënien e monedhës iraniane.
Gjatë udhëtimit të Bidenit, SHBA, Izraeli dhe disa liderë të Lindjes së Mesme nënvizuan qëllimin e tyre që Irani të mos fitojë kurrë një armë bërthamore. Pa lehtësimin e sanksioneve në horizont, partneriteti i Iranit me Rusinë është shndërruar në një partneritet mbijetese, edhe pse Moska duket se po vendos Teheranin në tregun e zi të naftës.
“Irani është qendra e diplomacisë dinamike”, shkroi në Twitter Ministri i Jashtëm iranian Hossein Amirabdollahian, duke shtuar se takimet do të ndihmojnë në zhvillimin e bashkëpunimeve ekonomike, në sigurinë e rajonit nëpërmjet zgjidhjeve politike dhe do të garantojnë sigurinë ushqimore.
Fadahossein Maleki, një anëtar i parlamentit iranian për sigurinë kombëtare dhe politikën e jashtme, e përshkroi Rusinë si ‘partnerin më strategjik’ të Iranit. Komentet e tij përgënjeshtruan dekada të armiqësisë që rrjedhin nga pushtimi i Iranit nga Rusia gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Këshilltari i Putinit për çështjet e jashtme, Yuri Ushakov e quajti Iranin “një partner të rëndësishëm për Rusinë” në një konferencë të hënën, duke thënë se vendet kishin të njejtën dëshirë për të çuar marrëdhëniet e tyre në një nivel të ri të partneritetit strategjik.
Në vizitën e tij të pestë në Teheran, Putin do të takohet me udhëheqësin Suprem të Iranit Ayatollah Ali Khamenei, një aleat i besuar, tha Ushakov. Ai do të zhvillojë gjithashtu bisedime me Presidentin Raisi për çështjet të tilla, si marrëveshja bërthamore e Teheranit, nënshkrues kryesor i së cilës është Rusia. Udhëheqësit u takuan në Moskë në janar dhe muajin e kaluar në Turkmenistan.
Fokusi i bisedimeve mes tre presidentëve do të jetë konflikti dhjetëvjeçar në Siri, ku Irani dhe Rusia kanë mbështetur qeverinë e presidentit Bashar Assad, ndërsa Turqia ka mbështetur fraksionet e armatosura.
Rusia ndërhyri në konflikt në vitin 2015, duke mbështetur militantët e Hezbollahut të Libanit dhe forcat iraniane dhe duke përdorur fuqinë e saj ajrore për të mbështetur ushtrinë e re të Asadit dhe duke e kthyer në këtë mënyrë luftën në favor të saj.
Ushakov tha se palët do të diskutojnë përpjekjet për të gjetur një zgjidhje politike, ndërsa Erdogan pritet të angazhojë trupat për një ofensivë të re ushtarake në veri të Sirisë për të larguar luftëtarët kurdë sirianë të mbështetur nga SHBA-ja nga kufijtë e saj. Operacioni është pjesë e planeve të Turqisë për të krijuar një zonë të sigurt përgjatë kufirit të saj me Sirinë që do të inkurajonte kthimin vullnetar të refugjatëve sirianë, raporton abcnews.al.
Rusia nga ana tjetër kundërshton hapur inkursionin e planifikuar turk, theksoi Ushakov. Çështjet humanitare në Siri janë vënë gjithashtu në fokus të bisedimeve që kur Rusia përdori të drejtën e vetos në Këshillin e Sigurimit të OKB-së javën e kaluar për të kufizuar ndihmat për 4.1 milionë njerëz në veriperëndim të Sirisë të kontrolluar nga rebelët pas gjashtë muajsh, në vend të një viti.
Bisedimet për heqjen e bllokadës ruse dhe eksportin e grurit të Ukrainës në tregjet globale do të jetë gjithashtu pjesë e agjendës. Javën e kaluar, zyrtarët e OKB-së, rusë, ukrainas dhe turq arritën një marrëveshje paraprake për disa aspekte të një marrëveshjeje për të lejuar eksportin e 22 milionë tonëve drithërave dhe produkteve të tjera bujqësore të bllokuara në portet e Detit të Zi të Ukrainës për shkak të luftimeve intensive.
Putin do të takohet gjithashtu sot me presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan, i cili ka kërkuar të ndihmojë në ndërmjetësimin e bisedimeve për një zgjidhje paqësore të konfliktit Rusi-Ukrainë, si dhe të një marrëveshjeje për zhbllokimin e grurit ukrainas përmes Detit të Zi.
Turqia, një anëtare e NATO-s, është gjetur përballë Rusisë në konflikte të përgjakshme në Azerbajxhan, Libi dhe Siri. Por Turqia nuk ka vendosur sanksione ndaj Kremlinit, duke e cilësuar një partner të rëndësishëm.
Duke u përballuar me rritjen e inflacionit dhe rënien e monedhës, Turqia gjithashtu mbështetet në tregun rus.
