Duke ndjekur shembullin e Austrisë dhe Gjermanisë, në Slloveni janë miratuar ndryshimet e reja në Ligjin për ruajtjen e rendit dhe qetësisë publike, të cilat ndalojnë ekspozimin e simboleve të regjimeve totalitare, përfshirë këtu ustashët dhe çetnikët.
Sllovenia me ligj ka ndaluar lavdërimin e nazizmit dhe fashizmit, ndërsa ndër shtetet dhe organizatat historike që përfshihen në këtë ligj janë edhe Shteti i Pavarur Kroat dhe ustashët. Në Ligjin ekzistues për rendin dhe qetësinë publike është shtuar një dispozitë e re që ndalon përdorimin e simboleve të këtyre grupeve – flamuj, shenja, këngë ose uniforma – si dhe sjelljet që përmes këtyre simboleve shqetësojnë të tjerët, shkruan gazeta Večernji list.
Dënimet për këtë janë nga 500 deri në 1,000 euro. Me këtë, Sllovenia për herë të parë rregullon ideologjinë dhe simbolet fashiste dhe naziste, përmend shtetet që kanë bashkëpunuar me Gjermaninë naziste dhe publikon një listë të grupeve kolaboracioniste.
Këto janë organizata ose grupe që në territorin e Republikës së Sllovenisë së sotme kanë bashkëpunuar me Gjermaninë naziste (Rajhun e Tretë), Mbretërinë e Italisë, Mbretërinë e Hungarisë dhe Shtetin e Pavarur Kroat gjatë Luftës së Dytë Botërore – thuhet në ligjin që u miratua në fund të javës së kaluar dhe do të hyjë në fuqi tre muaj pas publikimit në gazetën zyrtare.
Lista e grupeve kolaboracioniste është shumë e gjatë. Ndër të tjera përmenden: Milicia Vullnetare Antikomuniste (Rojat e Fshatrave dhe Legjioni i Vdekjes), Gardat Kombëtare Sllovene, Vetëmbrojtja e Gorenjës, Trupat e Sigurisë Kombëtare Sllovene dhe Ushtria Jugosllave në Atdhe (çetnikët).
Më tej përmenden vermanët (Wehrmannschaft, njësi paraushtarake ushtarake me detyrën për të “udhëhequr njerëzit shpirtërisht, mendërisht dhe politikisht dhe për t’i përgatitur ata si qytetarë të ndërgjegjshëm të Rajhut dhe anëtarë të komunitetit kombëtar gjerman”) dhe “raztrgancët” (të njohur gjithashtu si antibandat, grupe paraushtarake për luftë guerile të organizuara nga Gestapo).
Në listë janë përfshirë gjithashtu Dora e Zezë, Partia Hungareze e Kryqit me Shigjetë, Lidhja Kombëtare e Koruçkës, Lidhja e Atdheut të Steiermarkut, Korpusi Vullnetar Serb dhe, në fund, ustashët. Në propozimin fillestar të ligjit, pranë termit “ustashë” qëndronte edhe ky tekst: Organizata Revolucionare Kroate (UHRO) ose ustashët, Lëvizja Revolucionare Kroate (UHRP) dhe Forcat e Armatosura Kroate (HOS) të Shtetit të Pavarur të Kroacisë (Domobranët Kroatë, Ushtria Ustashase, Legjionarët Kroatë, xhandarët), por në versionin përfundimtar mbeti vetëm termi – ustashë.
Ndryshimi në ligj thotë se “kushdo që në një vend publik mban, var, shfaq, thërret, interpreton, shpërndan, publikon ose në ndonjë mënyrë tjetër përdor përshëndetje, himne ose këngë, flamuj, uniforma, shenja ose simbole të tjera, imazhe dhe materiale audiovizuale tipike për nazizmin, fashizmin dhe bashkëpunëtorët e tyre gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe shqetëson ose rrezikon dikë përmes këtij sjelljeje, do të dënohet me një gjobë nga 500 deri në 1,000 euro.”
Ligji u propozua nga grupet parlamentare Svoboda, SD dhe E Majta, duke theksuar se ndalimi i lavdërimit të nazizmit dhe fashizmit është i rregulluar në shumicën e vendeve demokratike.
Propozimi u miratua me 48 vota pro dhe gjashtë kundër, të gjitha nga NSi (Nova Slovenija – demokratët e krishterë). Deputetët e SDS të Janez Janšës nuk ishin të pranishëm gjatë votimit. Megjithëse u kërkua që në ligj të përfshihej edhe ndalimi i lavdërimit të komunizmit, kjo kërkesë nuk kaloi.
Ligje të tilla kanë edhe Gjermania dhe Austria, e cila disa vite më parë, e nxitur nga disa pjesëmarrës të përkujtimit në Bleiburg, përfshiu simbolet e Shtetit të Pavarur Kroat në listën e ndaluar. Kroacia, ndërkohë, në Slloveni nderon viktimat e Rrugës së Kryqit pranë Huda Jama dhe Tezno, por tani të pranishmit duhet të jenë shumë të kujdesshëm me simbolet që do të përdorin atje.
